Teklife göre Askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak. Teklifle, yükümlülük esasına göre silah altına alınacakların yoklama, sınıflandırma, celp, sevk, erteleme, muafiyet, muvazzaflık, cezalı yükümlülere yapılacak işlemler, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) çeşitli statülerde görev yaparken ayrılan personel dahil olmak üzere yedeklik dönemleriyle TSK'ye çeşitli statülerde katılan personelin askerlik yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılması ve bunlardan askerlik hizmetini tamamlamamış bulunanların işlemlerine ilişkin esas ve usuller düzenleniyor.

 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek için uygulanacak düzenlemeye göre, askerlik çağı, nüfus kayıtlarına göre her erkeğin 20 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününden başlayan ve 41 yaşına girdiği yılın ocak ayının birinci gününde sona eren süreyi içeriyor.

 

Yeni askerlik sisteminde "yedek astsubay" olacak. Yedek astsubay adaylarından öğreniminin ardından "astsubay astçavuş" nasbedilenler, yedek astsubay olarak görev yapacak. Yedek astsubay adayı, yapılan seçim ve sınıflandırma sonucu, yedek astsubay statüsüne ayrılanlardan, astsubay astçavuş nasbedilinceye kadar geçen dönemde bulunan yükümlüleri tanımlıyor. Yedek astsubay aday adayı, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunları ile 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ve bunların yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olan yükümlüleri ifade ediyor.

 

ASKERLİK ÇAĞI VE HİZMET SÜRESİ

 

Teklife göre, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkek askerlik hizmeti yapmaya mecbur olacak, askerlik hizmeti yedek subay, yedek astsubay, erbaş ve er olarak yerine getirilecek. Savaş veya savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi halinde, bu kanuna tabi yükümlülerin askerlik hizmetini yerine getirmek üzere silah altına alınmalarının esasları Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

 

Hizmet süresi, erbaş ve erler için 6 ay, yedek subay ve yedek astsubaylar için 12 ay olacak. Askerlik hizmet sürelerini, ihtiyaca göre bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar azaltmaya Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek. Erbaş ve erlerden istekli olanlar, sıralı disiplin amirlerinin olumlu değerlendirmesiyle terhise hak kazandığı tarihten itibaren Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülecek sayıda ve 6 ay süreyle sınırlı olmak üzere askerlik hizmetine devam edecek, bu sürenin sonunda terhis edilecek. Bu şekilde askerlik hizmetine devam edenlerin vazgeçme talepleri kabul edilmeyecek. Bu yükümlüler hakkında ilk 6 aylık hizmet süresi için ayrı, diğer 6 aylık hizmet süresi için ayrı terhis belgesi tanzim edilecek. Bu kapsamda askerlik hizmetine devam edenlerin sayı, istek, tercih durumları ve özlük hakları, ilgili kuvvet komutanlıkları tarafından yürütülecek. Bu kapsamda askerlik hizmetine devam edenlere, görevlerinin devamı süresince, net asgari ücretten az olmamak üzere Er ve Erbaş Harçlıkları Kanunu hükümlerine göre harçlık ödenecek.

 

Yedek subay ve yedek astsubay yetiştirme süreleri Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek.

 

Askerlik çağı, Cumhurbaşkanınca 5 yıla kadar uzatılabilecek veya kısaltılabilecek. Kanunda tespit edilen esaslar dışında muvazzaflık hizmetini yapmadıkça veya yapmış sayılmadıkça hiçbir yükümlü askerlik çağı dışına çıkarılamayacak. Genelkurmay Başkanlığı, TSK'nin ihtiyaç miktarını ve tahsis oranını Milli Savunma Bakanlığına bildirecek. Bakanlıkça ihtiyaç miktarı ve oranlarına göre tahsis yapılacak.

 

YEDEK SUBAY SEÇİMİ

 

4 yıl veya daha fazla süreli yükseköğretim kumrularından mezun olanlarla yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlardan, TSK'nin ihtiyaç miktarı yedek subay adayı olarak ayrılacak. TSK'nin ihtiyaç duyduğu yedek subay miktarından fazla olan yükümlülerden, istekli olanlardan ihtiyaç miktarı kadarı askerlik hizmetini yedek astsubay, diğerleri erbaş ve er olarak yerine getirecek.

 

Yükümlülerin yedek subay adayı statüsüne ayrılmasında öncelikle TSK'nin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak. TSK'nin ihtiyacı kadar yedek astsubay adayları, 2 veya 3 yıl süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunu olanlar, 4 yıl ve daha fazla süreli yükseköğretim kurumlarından mezun olanlar ile yetkili makamlarca dengi olduğu kabul edilen yurt dışı öğrenim kurumu mezunlarından istekli olanlar arasından seçilecek. TSK'nin ihtiyaç duyduğu yedek astsubay miktarından fazla olan yükümlüler askerlik hizmetini erbaş ve er olarak yerine getirecek. Yükümlülerin yedek astsubay adayı statüsüne ayrılmasında öncelikle TSK'nin ihtiyacı olmak üzere yükümlülerin istekleri de dikkate alınacak

 

Bedelliye ‘tecil’ sınırlaması

1 aylık temel eğitim koşuluyla bedelli askerlik sürekli hale getiriliyor. Bedelli askerlik için eğitim durumlarına göre yükümlülerin tecil süreleri dikkate alınacak. Tecil süreleri, lise eğitimi için 22, meslek liseleri için 25, meslek yüksekokulları ve lisans eğitimi için 28, lisanüstü eğitim için 32, doktora ve tıp eğitimi için 35, sporcular için 35 yaşa kadar olabilecek.

 

Eğitim durumlarına göre bu süreleri aşan kişiler, bedelli askerlik uygulamasından yararlanamayacak. Tecil sürelerinin bitiminde askerlik hizmetine başlamayarak “bakaya” kalanlar ya da asker kaçağı konumuna düşenler, bedelli askerlik kapsamı dışında tutulacak. Ancak yasa tasarısındaki geçici madde, yasanın çıkmasının ardından bakaya ya da asker kaçağı durumundakilere bir defaya mahsus bedelliye başvurma hakkı getiriyor. Bakaya ve asker kaçağı durumundakiler bedelli kurasına katılacak, kura çıkarsa bedelli, çıkmazsa 6 ay askerlik yapacaklar. Asker kaçağı ve bakaya durumunda olanlara kaçak kaldıkları gün başına idari para cezası uygulanacak. Kendiliğinden gelenler kaçak kaldıkları gün başına 5 TL, yakalananlar ise gün başına 10 TL idari para cezasıyla cezalandırılacaklar.

 

Başvuruda tercih yapılacak: Başlangıta hangi askerlik modelinin tercih edildiği sorulacak. Bedelli için talebin fazla olması durumunda kura çekilecek. Kurada çıkmayanlar bir sonraki kuraya katılabilecek.

 

Yedek astsubaylık getiriliyor

Lisans mezunu olanlar yedek subay, önlisans mezunu olanlar yedek astsubay olarak askerlik yapabilecek. 12 ay süren askerliğin 10 ayı boyunca maaş alacaklar.

 

Haksız tutukluluk sayılacak

Yasa teklifinde dikkat çeken bir unsur da haksız şekilde tutuklu kalanların cezaevinde geçirdikleri sürenin askerliğe sayılmasını öngören madde oldu. Teklifte, “Yargılama sonucu beraat edenlerin gözaltı ve tutukluluk süreleri askerlik hizmetinden sayılır” hükmü yer alıyor.

 

Polislerin durumu

Polis okuluna girenlerin askerliği tecil edilecek. Polisler meslekte 10 yılı doldurmaları durumunda askerlik yapmış sayılacaklar. Jandarma ve Sahil Güvenlik komutanlıklarının personeli ayrıca askerlik yapmayacak.