Rusya ve Çin, Şanhay İşbirliği Örgütünün kapsamındaki mekanda güvenliğin sağlamlaştırılması için sorumluluğu üzerine alıyorlar.

Bilindiği gibi bu örgüte Rusya ve Çin’in yanısıra Merkezi Asya bölgesindeki dört ülke dahildir. Şanhay işbirliği Örgütü üyesi ülkelerin Savunma bakanları arasında 1 Nisanda Tacikistan’da yapılan toplantıda konuşan Rusya Savunma bakanı Sergey Şoygu şunu açıkladı: Çin’in Örgüt tarafından terorizm ile mücadele merkezinin kurulmasına ilişkin girişimi, Moskova tarafından desteklendi. Toplantı çerçevesinde ayrıca ABD ve NATO birliklerinin Afganistan’dan çekilmesinden sonra bu ülkenin topraklarından ileri gelebilecek tehditleri zararsız hale getirmek amacı ile Rusya ve Çin tarafından gerçekleştirilecek ortak eylemler ele alındı.

Son aylarda Çin’de Pekin, Urumçi ve Kunmin’de Uygur ayrılıkçıları tarafından terör eylemleri gerçekleştirildi. Moskova terorizm tehlikesine karşı mücadelede Pekin’e yardım göstereceğini üst politik düzeyde vadetti. Çin de Şanhay İşbirliği Örgütü çerçevesinde terorizm ile mücadele merkezinin kurulmasını teklif etti. Çünkü Uygur ayrılıkçılarının eylemleri sınır tanımaz karakter kazanıyor.

Tacikistan’da yapılan toplantıda Çin’in girişimi ilk kez Rusya Savunma Bakanlığı tarafından desteklendi. Rusya Savunma Bakanlığı teroristlerle mücadele konusunda işbirliği yapmada belirli deneyim topladı. Bu deneyim terorizm ile mücadele konulu ortak askeri tatbikatlar sırasında yetkinleştiildi. Rusya Stratejik araştırmalar enstitüsünden uzman Ajdar Kurtov Şanhay İşbirliği Örgütü tarafından tetorizm ile mücadele Merkezinin kurulması sonucu bu örgütün güvenlik için oluşan yeni tehlikelere denk tepki göstermek yeteneğinin artacağı kanısını belirterek şunu söyledi:

Çin’in girişimi üzerine örgütün bizzat ideolojisi, “üç kötülük” ile mücadele yapılmasını öngörüyor. Terorizm, sözü geçen üç kötülükten biridir.Bu bağlamda terorizm ile mücadele Merkezinin kurulması, çok büyük önem kazanıyor. Her halde Şanhay İşbirliği Örgütünün şimdiki tarorizm karşıtı bölgesel kuruluşu çerçevesinde gerçekleştirilen işbirliğinden daha yüksel nitel düzeyde işbirliğinin yapılması mümkün olacak. Yeni merkez kadrolarla takviye edilmelidir ve en önemlisi, oluşan meydan okumalara operatif olarak tepki göstermelidir.

Bölgenin güvenliği için oluşan yeni tehditlerden biri,ABD ve NATO birliklerinin Afganistan’dan çekilmesinden sonra kendini duyurabilir. Sergey Şoygu ve Çinli meslektaşı Çan Vanzüan Afganistan’dan ileri gelen terorizm tehlikesinin yüksek düzeyine işaret ettiler. Askeri-diplomatik kaynakların bildirdiğine göre bu yıl Afganistan ile sınırda Rusya ve Çin tarafından gerekleştirilecek ortak operasyonların planları konusunda kapalı görüşmeler yapıldı. Uluslararası birliklerin Afganistan’dan çekilmesinden sonra Rusya, Çin ve örgütteki partnörleri tarafından BDT ile ortak sınırı olan bölgelerde bir nevi tampon alanlar oluşturulacak. Bu, Afganistan’dan istikrarsızlığın komşu bölgelere yayılmasını engellemede yardımcı olacak.

Şanhay İşbirliği Örgütü üyesi ülkelerin Savunma bakanları orduları arasındaki eylembirliğinin sağlamlaştırılacağını ve askeri alanda güven tedbirlerinin alınacağını yinelediler. Tacikistan’da yapılan toplantıya tüm üye ülkelerin savunma bakanlıklarının temsilcileri katıldılar. Bu, ABD ve NATO ülkelerinden farklı olarak Çin’in ve Merkezi Asya ülkelerinin Ukrayna ve Kırım’daki gelişmelerden sonra Moskova ile askeri ve askeri-teknik işbirliği ilişkilerini sürdürmeye hazır olduklarını gösteriyor. Sergey Şoygu Çan Vanzüan ile görüşürken Kırım’daki gelişmelerle ilgili olarak gösterilen destek için Çin’e teşekkür etti..

Taciukistan’da toplantı açılmadan önce yazın Çin’de Şanhay İşbirliği Örgütü tarafından terorizm ile mücadele konusunda “Sivil misyon” adlı yeni bir askeri tatbikatın yapılacağı açıklandı.Üye ülkelerin Savunma bakanları bu kararı parafe ettiler. Uzman Ajdar Kurtov bunun hiç te formel bir adım olmadığını belirterek şunu söyledi:

Doğu’da,özellikle Çin’de politikanın simgeselliği muhakkak hesaba alınıyor. Simgeler Doğu’da çok büyük önem taşıyor.ABD, NATO askeri kuruluşlarının BDT ve Gümrük Birliği üyesi ülkelerin sınırlarına yakınlaştığını göstermeye başladı. Baltık ülkelerinden birine ve Polonya’ya askeri hava araçları konuşlandırıldı. Şanhay İşbirliği Örgütü askeri tatbikatın düzenlenmesine ilişkin kararı almakla asimetrik karşılık verdi. Rusya, Çin ve Merkezi Asya ülkeleri bu suretle NATO’nun gövde gösterisinin alternatifi var olduğunu gösteriyorlar.Rusya ve Çin’in nükleer statüsü ve ordularının güçlü potansyeli hesaba alınırsa böyle alternatiflerin çok önemli olduğu açık olacak.

Batı’da birçokları dünyada Rusya’nın Ukrayna ile ilgili eylemlerine farklı tepki gösterildiğinden dolayı Tacikistan’daki toplantıda Şanhay Örgütünde çatlakların yer alacağını tahmin ediyorlardı. Fakat böyle bir şey olmadı. Bu da güvenliği korumada önemli rol oynayan otorite sahibi bölgesel örgüt olarak Şanhay Örgütünün çok etkili olduğunu bir kez daha gösterdi.