Suriye’deki silahlı muhalefete yardım alanları, ABD, Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye arasında paylaşıldı. Amerika silah sevketmekle, Suudi Arabistan ve Katar para vermekle, Türkiye de, Suriye muhaliefetinin kendi topraklarından yararlanmasına razı olmakla yardım yapıyor. İlgili anlaşmalara varılmış olduğu çoktan tahmin ediliyordu. Yalnız şimdi bu gerçek doğrulandı.
Geçen Cumartesi günü Arap ülkelerinden birinden bir diplomat, adının açıklanmaması şarti ile gazetecilere verdiği demeçte şu bilgileri doğruladı: Er-Riyad ve Doha, Suriye muhalefetine bağlı askerlere maaş ödüyorlar. İlgili anlaşma 2 Nisanda Suudi Arabistan ve Katar arasında imzalandı.
Ayrı ayrı gruplar halinde Suruyeli savaşçıların konuşlandıkları Türkiye tarafından maddi-teknik destek sağlanıyor. ABD yönetiminin temsilcilerinin bildirdiklerine göre Türkiye’de ayrıca SİA görevlileri grubu bulunarak Suriyeli savaşçılara silahların devredilmesi sürecini koordine ediyor.
Böylelikle Suriye’ye yönelik uluslararası komplonun kurulduğu diplomatik düzeyde doğrulandı. Şam’daki laik rejimin devrilmesine para ve çabalar harcayanlar ne gibi yarar elde ediyorlar? Eksper Viktor Nadein-Rayevski bu hususta şunları söyledi:
“Büyük Orta Doğu bölgesi” planını uygulamak için çabalar harcanıyor. Bu plan Corc Buş yönetimi zamanında resmen açıklandı. Plana uygun olarak ilk aşamada yalnız Irak ezildi. Bölgedeki diğer devletler güvenliğini sağlıyabildiler. Çünkü başlangıçta bölgede Amerika’nın bu planını destekleyen ülkeler sayıca azdı. Neticede planda düzeltmeler yapıldı. 1950li-1970li yıllarda oluşan laik cumhuriyetler planın başlıca hedefleri haline geldi ve laik cumhuriyetlerin varlığını kendileri için açık tehlike olarak sayan tutucu monarşiler hemen Amerika’nın yerli müttefiklerine dönüştüler.
Tuhaf ta olsa Arap dünyasında Batı yanlısı rejimlere karşı yapılan halk ayaklanmaları, “Büyük Orta Doğu” planı için destek rolünü oynadı.Bu ayaklanmalar, laik ve demokratik sloganlar altında geçti. Fakat neticede bambaşka güçler,yani bölgedeki tutucu rejimlerden destek alan güçler iktidara geldiler. Suriye laik bir cumhuriyettir ve Amerika’nın nüfuz alanına dahil değildir. Bunun için de ABD ve bazı Arap monarşilerinden oluşan resmi olmıyan birlik, Suriye’ye savaş ilan etti..
Resmi olmıyan birliğe katılanlar, Suriye’deki laik rejimin devrilmesi sonucunda ne gibi pratik yarar elde edebilirler? Zannedilebilir ki mesele, pekçok stratejik yolların kavşağı olan Suriye’nin önemli jeopolitik konumundadır. Yorumcumuz Yevgeniy Yermolayev ise diğer nedenlere de işaret ederek şunları söyledi:
Jeopolitikanın yanısıra diğer önemli nedenler de vardır. Gördüğümüz gibi Amerikalılar Suriyeli savaşçıları desteklemek için para harcamıyorlar. Onların yerine diğer ülkeler bunu yapıyorlar. Suriye rejiminin devrilmesi durumunda ise ABD, bir süre sonra önemli bir finansal yarar elde edebilir. Bilindiği gibi Amerika’dan silah satın alan başlıca müşteriler, Orta Doğu’da bulunuyorlar. Suriye Amerika’dan silah almıyor.
Fakat diğer ülkeler tarafından çok aktif silah alımları yapılıyor. Yalnız Suudi Arabistan son zamanlarda Amerika’dan silah alımlarına yaklaşık 30 milyar dolar harcadı. En zengin ülkelerden biri sayılmıyan Irak ta Amerika’dan silah satın almak için 15 milyar dolar harcadı. Suriye ise şimdilik bir istisna oluşturuyor. Fakat Suriye’de ayaklananlar iktidara gelirlerse onlar, nereden neyi satın almaları gerektiğini bilecekler,tabii.
Her halde bu, ABD’nin Suriye hususundaki eylemlerinin başlıca nedeni değildir. Suriye cografik bakımdan Amerika için gerçekten son derecede önemli bir ülkedir. Böyle olmakla beraber Amerika, Suriye’nin ezilmesinden finansal yarar da elde etmeye çalışmaktan geri kalmıyacaktır.
