Dünya petrol piyasasının merkezi Asya’ya doğru kayıyor. Rusya’nın Çin, Japonya, Güney Kore, Filipinler, Hindistan, Endonezya, ABD ve Peru’ya ihraç ettiği petrol dünya petrol fiyatları için etalon olabilir. Konu ile ilgili açıklama Wall Syreet Journal Europe gazetesinde yeraldı. Çin’in Yuan yardımı ile dünya petrol ticaretine hizmet vermeye hazır olması ise petrodolarlar konusunda yeni bir çağın başladığını haber veriyor.
Bugün Rusya’nın Asya’daki ortakları petrolü Doğu Sibirya’dan Avrupa ve Amerikan markaları Brent ve WTI’ne göre düzenlenmiş fiyatlar üzerinden satın alıyorlar. Ancak bu etalonlar küresel arz ve talebi artık yansıtmıyorlar. Ne Avrupa ne de ABD değil, tam tersi Asya sürekli olarak petrol tüketimi hacimlerini artırıyor ve önümüzdeki on yıl içinde piyasadaki duruma yön verecektir. Bu nedenle de Asya’da elde edilen ve bölge ülkelerine sevkedilen petrol cinsinin etalon alınması son derece mantıklıdır. Bu ESPO, yani Eastern Siberia – Psific Ocean olarak adlandırılıyor. Enerji ve Finans Enstitüsü Müdürü Vladimir Feygin, ESPO’nun dünya fiyat standartı haline gelmesi için en iyi şansa sahip olduğunu ifade ediyor.
Asya petrolü arzı artıyor. Bu sevkiyat esas alınarak yeni bir petrol türü oluşuyor. Bugün bu petrol türü giderek gelişmekte olan Asya ve Uzak Doğu piyasalarına gidiyor, ESPO’nun yüksek değer bulduğu yeni ticari platformlar oluşuyor. Bu nedenle de bu cins petrol uluslararası alanda kabul gören bir etalon olma konusunda her şansa sahiptir.
ESPO’nun Asya ülkeleri tarafından en yüksek kategoride değerlendirilmesi konusunda oldukça iyi bir şansı var. Bu petrol özellikleri bakımından bir çok diğer petrol cinsinden üstündür. Elde edilmesine nispeten kısa bir süre önce başlandı, rezervleri ise çok büyüktür. Bunun dışında ESPO’nun taşıma yükü çok daha az. Yakın Doğu’dan gelen petrol taşıma araçları ile iki-üç haftada ulaştırılırken, Doğu Sibirya petrolü 3-5 gün içinde taşınabilmektedir. Üstelik Rusya ve Çin arasında Vladivostok’ta Asya Pasifik Ekonomik İşbriliği zirvesi sırasında 7 eylülde imzalanan anlaşma Rus petrolünün Yuan karşılığında istenildiği hacimde Çin’e satılmasına imkan veriyor. Bu adım Asya enerji piyasasının petrol – dolar bağlantısını koparabilir. Bu bağlantıda petrolün fiyatı istikrarsız Amerikan, Yakın Doğu ve Avrupa etkenlerine bağlıdır.
|