Batı’lı ülkeler tarafından İran’a uygulanan ambargo ve yaptırımların geçici durdurulmasına ve hafifletilmesine ilişkin olarak imzalanan anlaşma çerçevesinde Tahran, daha önceden dondurulmuş olan uluslararası hesaplarında bulunan aktiflerinden 550 milyon Dolar’lık bir dilime kavuştu. Söz konusu anlaşma uyarınca, önümüzdeki 6 aylık dönemde İran’a 4 milyar Dolar’lık bir kaynağın daha dönmesi bekleniyor.

Daha önceden dondurulmuş olan hesaplarında bulunan aktiflerin bu ülkeye geri dönüyor olması, İran’ın uygulamış olduğu nükleer program çerçevesinde varılan anlaşma uyarınca bu ülkeye karşı uygulanmakta olan ambargoların hafifletilmesinin sadece küçük bir parçasını teşkil etmekte. Ülkeler arasında varılan söz konusu mutabakat, İran’ın tankerlerini yeniden sigorta ettirmesine, uluslararası pazarlarda petrol ve petrol ürünleri ile birlikte değerli metallerin ticaretini yapmasına, yurtdışından gıda mamulleri, tıbbi ürünler ve ileri teknoloji mamulleri satın almasına olanak tanıyor. Rusya'nın RAN Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Baş Araştırmacısı Aleksandr Gusev, uygulanan uluslararası ambargoların İran’ın çok zor zamanlar geçirmesine sebep olduğu, ancak ülkenin ekonomisini tamamen tahrip edemediği görüşünde:

Devlet şirketlerinin hesaplarının da dahil olduğu aktiflerin dondurulması, İran ekonomisinin gelişmesi, uluslararası para operasyonlarının gerçekleştirilmesi ve ülkenin genel bankacılık sistemi açısından son derece büyük bir engel yaratmıştır. Söz konusu koşullar altında İran ekonomisi yine de istikrarını korumayı başarmış, lakin çok ciddi kayıplara da uğramıştır’’.

Son iki yıldır ciddi bir resesyon (durgunluk) yaşayan İran ekonomisindeki en büyük problemler petrol, gaz, otomotiv ve havacılık sektörlerinde yaşandı. Ancak günümüz konjonktürü içerisinde gelinen noktada, mevcut durum tersine döndürülmek suretiyle söz konusu kayıplar gerisin geriye telafi edilebilir.

İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, ülke ekonomisinde önümüzdeki 6 aylık süre zarfında çok ciddi değişimlerin yaşanmasını beklediğini ifade etmişti. Gerçektende Batı’lı ülkeler tarafından uygulanan ambargolara ara verilmesi ile birlikte ülkenin havacılık sektörü de rahat bir nefes alacak. Yurtdışından yedek parça alınamadığı için şimdiye kadar hangarlarda atıl olarak bekleyen pek çok uçak, gelecek olan yeni yedek parçalar ile yeniden aktif hale gelecek. İthal edilecek olan yeni parça, mamul ve yarı mamuller sayesinde, ülkenin otomotiv sanayisi yeniden gelişebilecek. Washington tarafından konuya ilişkin olarak yapılan değerlendirmelerde söz konusu ambargoların hafifletilmesi sayesinde İran’a önümüzdeki dönemde 7 milyar Dolar’lık bir kaynak girişinin yaşanacağına vurgu yapıldı. Tahran cephesinden yapılan değerlendirmelerde ise bu rakamın iki katı bir kaynak girişinin beklendiği ifade edildi. Dünya Bankası’nın tahminlerine göre, ambargoların hafifletilmesi ile birlikte yeniden canlanacak olan İran ekonomisinin bu yıl %1 oranında büyüme göstereceği, İran’ın nükleer programına ilişkin nihai anlaşmanın imzalanması durumunda ise söz konusu büyüme oranının 2015 ve 2016 yıllarında iki katına çıkabileceği bildirildi. Anlaşmanın imzalanamaması durumunda ise tüm bu olumlu beklentilerin kötü senaryoya göre yeniden hesaplanması gerekmekte.

İran’ın uluslararası arabulucular olan 5+1 ülkeleri ile yaptığı anlaşma 6 aylık bir süreyi kapsıyor. Bu süre zarfında taraflar hem anlaşma şartlarını yerine getirme, hem de süre sonunda imzalanacak olan nihai anlaşmayı hazırlamakla mükellefler.