ABD’nin başkenti Washington’da bulunan Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü (The Washington Institute for Near East Policy) adlı düşünce kuruluşunda “Rusya ve Suriye Ateşkes Anlaşması” başlıklı panel gerçekleştirildi.
ABD’nin son Şam Büyükelçisi Robert Ford, burada yaptığı konuşmada, Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı kapsamındaki adımlarına ilişkin, “Türkiye’nin Suriye’ye müdahale etmesindeki en önemli iki etken, Suriyeli Kürtlerin kantonları birleştirmesine izin vermemek ve IŞİD’in artan saldırı ve tehditlerine dur demekti” ifadesini kullandı.
Tükiye, Rusya ile uzlaştı
Ford, Türkiye’nin Suriye’ye askerlerini göndermeden önce Rusya ile bir şekilde uzlaşmış olması gerektiği görüşünü seslendirdi. “Kuzey Suriye’de bir Kürt devleti veya özerk bölgesine Türkiye’nin tahammülünün olamayacağını” vurgulayan Ford, bunu engelleyebilmenin Ankara için hayati derecede önemli olduğunu anlattı.
Ayrıca 28 Haziran’da İstanbul Atatürk Havalimanı’na yapılan ve IŞİD tarafından düzenlendiği belirtilen terör saldırısının Türkiye’yi derinden etkilediğini ifade eden Ford, son dönemde Türkiye’de artan IŞİD saldırılarına ve tehdidine vurgu yaptı. Türkiye ile Rusya arasında şu ana kadar Suriye üzerinde bir uzlaşma olduğunun görüldüğünü dile getiren Ford, bu uzlaşmanın boyutlarının henüz bilinmediğini kaydetti.
Rusya, ‘Esad’sız formül”e sıcak bakmaz
Rusya’nın Esad’sız bir siyasi formüle hiçbir şekilde sıcak bakmayacağını ifade eden eski büyükelçi Ford, “Rusya, Esad’ın geri adım atması için bir şey yapmayacak” dedi.
Böyle bir senaryoda Esad’ın ülkeyi yönetmeye ‘bir şekilde’ devam edeceğini söyleyen Ford, Suriye’deki taraflar arasında hala uzlaşılamayan birçok konu olduğunu sözlerine ekledi.
Rusya’nın ‘tüm denklemi ABD ve müttefiklerinin kurduğu bir Suriye’ yerine “Esad’ın mutlak içinde olduğu siyasi bir formül” inşa etmek üzere Suriye’ye müdahale ettiğini bildiren Ford, bunu büyük oranda başardığını aktardı.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan emekli olan Ford, halen Ortadoğu Enstitüsü’nde (Middle East Institute) uzman olarak çalışıyor.
ABD ile Rusya’nın anlaşması zor
Washington Enstitüsü kıdemli uzmanı Anna Borşçevskaya da Suriye üzerinde orta vadede ABD ile Rusya arasında sağlıklı bir iş birliği ihtimalini pek güçlü görmediğine değinerek, Suriye’de varılan ateşkes anlaşmasının akıbetinin bu konuda bir turnusol kağıdı olabileceğini ifade etti.
Rusya ile İran arasındaki iş birliğinin biraz ‘beklenmedik’ olduğunu kaydederek, bu iki ülke arasında aslında ortaklığın kalıcı iş birliğinden ziyade geçici çıkarlar üzerinde geliştiğini savundu. Ford, Şam’da 2011-2104 yılları arasında görev yapmıştı. O tarihten bu yana ABD’nin Şam Büyükelçiliği boş…
Esad’ı Rusya ve İran ayakta tutuyor
Rusya ve İran, Esad yönetimini askeri, diplomatik, maddi, hukuki olarak destekliyor. Suriye’de İran çoğu Hizbullah milisi yaklaşık 60 bin savaşçıyı harekete geçirdi. Rusya’nın Suriye’de bulunan asker sayısı ise 5 bin. Esad yönetiminin asker sıkıntısı çektiği bir atmosferde bu rakam son derece önemli. Rusya ise bu kara gücünü gülü hava gücüyle destekliyor.
Nitekim Esad’ın Halep’in önemli bir bölümünü ele geçirmesinde İran ile Rusya’nın koordineli çalışması etkili oldu. Esad yönetimi Rusya’nın desteğiyle İdlib ve Palmira’yı da yeniden
