Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi tarafından yetkilendirilen Bağımsız Uluslararası Araştırma Heyeti, dün (31 Ocak) Cenevre'de İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarında insan haklarını ihlal etmesine ilişkin araştırma raporunu açıkladı. Raporda, İsrail'in işgal ettiği Fİlistin topraklarındaki yerleşim merkezi inşa faaliyetlerini tamamen ve şartsız olarak durdurması talep edildi.

Üç kişiden oluşan bağımsız araştırma heyeti, geçen Mart ayında BM İnsan Hakları Konseyi'nde kabul edilen bir karar uyarınca kurularak geçen Ağustos ayında ilk defa toplandı. Heyet üyeleri hükümet, hükümet dışı örgütler, akademisyenler, görgü tanıkları ve basın mensuplarından oluşan toplam 62 kişiyi dinledi.

Raporda, İsrail hükümetinin 1967 yılından itibaren işgal ettiği Filistin topraklarında yerleşim birimleri inşa etmeye başladığı hatırlatılırken, bunun Yahudi yerleşimciler ile bölge sakinleri arasında ayrışma yarattığı kaydedildi. İsrail çıkarlarına hizmet eden inşa faaliyetlerinin ordunun destek ve gözetiminde yapıldığı vurgulanırken, Filistinlilerin haklarının göz ardı edildiğinin altı çizildi.

Araştırma Heyeti Başkanı Christine Chanet, "Cenevre Dördüncü Antlaşması"nın 49. maddesi uyarınca İsrail'in yerleşim merkezlerindeki tüm faaliyetlere son vermesi gerektiğini söyledi. Raporda ayrıca İsrail'in derhal bütün yerleşimcileri çekmeye başlaması talebinde de bulunuldu.

Söz konusu rapora karşı, İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, bu raporun "kötü bir rol oynayacağı" ve İnsan Hakları Konseyi'nin İsrail'e adil davranmadığı savunuldu.

Aslında İsrail ve BM İnsan Hakları Konseyi arasındaki çelişkiler geçen yıl ortaya çıkmaya başladı. Geçen Mart ayında BM İnsan Hakları Konseyi, onaylanan bir kararla Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal ettiği Filistin topraklarındaki inşa faaliyetlerini araştırarak, Filistin halkının insan haklarının ihlal edilmesini değerlendirmek amacıyla bağımsız bir soruşturma heyeti göndermeye karar verdi. İsrail hükümeti ise bunu protesto ederek heyetle işbirliği yapmayı reddetti ve İnsan Hakları Konseyi'yle ilişkileri kesti. İsrail'in karşı çıkmasına rağmen, araştırma heyeti geçen Ağustos ayında ilk defa toplanarak Ocak ayında araştırma raporunu açıkladı.

İnsan Hakları Konseyi 29 Ocak'ta İsrail'in insan hakları durumunu düzenli gözden geçirmeyi planlayacaktı. Ancak İsrail'in temsilcisi toplantıya katılmadı. Gözden geçirilen ülkenin toplantıya katılmaması, tarihte ilk defa yaşanmış oldu. İsrail'in eksikliği, bir yandan İnsan Hakları Konseyi'yle açık zıtlaşmaya devam ettiği, diğer yandan iki gün sonra açıklanacak araştırma raporunu boykot ettiği anlamına geliyor.

Bu rapor Mart ayında İnsan Hakları Konseyi'ne sunularak 47 üye ülke tarafından gözden geçirilecek. Ayrıca, İsrail'e yönelik düzenli gözden geçirmenin 2013 yılında uygulanıp uygulanmamasının, İnsan Hakları Konseyi'nde daha da tartışılması gerekiyor.