Bağlantısızlar Hareketine üye ülkelerin liderlerinin İran’da bir araya geldiği örgüt zirve toplantısı tamamlanıyor. İran’a 100’ü aşkın ülkenin temsilcileri geldiler. Aralarında 36 devlet başkanı, devlet başkanı yardımcısı ve başbakan bulunuyor. Bunca yüksek düzeyde temsilcilik, sonuçlarına bakılmaksızın, toplantının başarılı geçtiğini gösteriyor.
Bağlantısızlar Hareketi, katılımcı sayısı bakımından Birleşmiş Milletlerden sonra dünyanın en önemli örgütü sayılıyor. Bu örgüte 120 ülke üyedir. 15 ülkeye gözlemci statüsü tanındı.
Diplomatik kaynaklar bu toplantının İran için zafer olduğunu ifade ediyor.
Rus diplomatlar da aynı görüşü paylaşıyor.
Bu diplomatlardan biri rus Eksper Yelena Melkumyan, Rusya radyosuna verdiği demeçte şimdilik bu örgütün nüfuzlu olduğu nitelendirilemeyeceğini belirterek şunları söyledi:
“Bağlantısızlar Hareketi, soğuk savaş döneminde oluşan örgüttür. O zaman pek çok ülke, her hangi askeri bloklara katılmadan bağımsız politikayı gütmek istiyordu. Tabii bu ülkeler o zaman da tamamen bağımsız politikayı güdemiyordu. Bununla beraber, Bağlantısızlar Hareketi gerçekten de nüfuzlu bir örgüttü. Fakat şimdi bu örgütün saflarında artık fikir birliği yoktur”.
Anlaşılan, üç yıllık süre için Bağlantısızlar Hareketinin Dönem Başkanlığını üstlenen İran, yeni bir birleştirici faktör bulmayı başardı. O da, Suriye’nin akıbetidir. Bir yandan da Körfez ülkeleri, Suriye problemi konusunda Tahran ile oluşan fikir ayrılığı yüzünden zirve toplantısına katılmak istemediler. Öte yandan Mısır, tam tersine eski düşmanlığı unutmaya hazır. Mısırlı lider, son yıllarda Kahire’nin yürüttüğü Bağlantısızlar Hareketinin Dönem Başkanlığını, Tahran’a şahsen devretmek üzere, yaklaşık son 30 yılda ilk kez İran’ı ziyaret ediyor. Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Tahran’a ayrıca Suriye hususundaki düşüncelerini aktarmaya geldi.
Bilindiği gibi İran tarafından, Suriye için kendi çözüm planı hazırlandı. Bu plan ile Birleşmiş Milleler ve Arap Birliğinin eski özel temsilcisi Kofi Annan’ın planı arasında büyük bir benzerlik vardır. Tüm ilgili öneriler, Zirve toplantısında Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin huzurunda görüşülecek. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin Tahran ziyareti de, zirve toplantısının önemli bileşenlerinden biri oldu. ABD ve İsrail’in itirazlarına rağmen Ban Ki Mun, Bağlantısızlar Hareketinin Zirvesini ziyaret etmeye karar verdi.
Tahran, zirve toplantısının amaçlarını belirmeyi başardı. Bu husus, zirve toplantısını başarılı olarak nitelendirmek olanağını veriyor. Rusya Stratejik Değerlendirmeler Enstitüsünden eksper Ajdar Kurtov, ise değerlendirmesinde şunları söyledi:
“Hiç şüphe yok ki bu toplantı, İran diplomasisinin zaferi olarak değerlendirilecektir. Çünkü İran, çok yüksek görevli kişileri davet etmeyi ve kendi topraklarında Zirve toplantısını düzenlemeyi başardı ve bu suretle tüm dünyaya İran’ın diplomatik izolasyon altında bulunmadığını gösterebilecek”.
Zirve toplantısı Cuma günü, Sonuç Deklarasyonunun kabul edilmesiyle kapanacak. Ondan sonra Tahran üç yıl süreyle uluslararası arenada Bağlantısızlar Hareketinin tüm üyeleri adına faaliyet gösterecek.