Son aylarda, hali hazırda İlham Aliyev hükümetinde danışman olarak görev yapan Azerbaycan cumhuriyeti’nin bir çok eski yetkililerine göre Erivan yetkililerinin sergiledikleri tutum ve MİNSK grubu başkanlarının umursamazlığı, Karabağ münakaşanın tüm barışçıl yolları kapattığı kanaatindeler.
Bu bağlamda Azerbaycan cumhuriyeti eski dışişleri bakanı Tevfik Zulfikarov MİNSK grubu başkanlarının Azerbaycan cumhuriyeti topraklarını terk etmesi için Ermenistan’a hiçbir şekilde baskı uygulamak istemediklerine işaretle, “Benim yorumlarım, Azerbaycan cum. için Ermenistan ile barış için hiçbir olanağın geride kalmadığını gösteriyor” dedi.
Tevfik Zülfikarov’un açıklamaları, hali hazırda İlham Aliyev hükümetine danışmanlık yapan bir çok Bakü eski yetkilileri ve Azeri siyaset adamları bu cümleden Vefa Kulizade, Eldar Namazov, Zerdüt Alizade ve diğer bir çok görüş sahibi Azeri’nin son iki yılda Ermenistan ile tekrar savaşın başlamasına vurgu yaptıkları bir dönemde gerçekleşiyor. Zira söz konusu yetkililere göre Avrupa İşbirliği ve Güvenlik Teşkilatı AGİT’in MİNSK grubu eş başkanları özellikle Amerika ve Fransa’nın Karabağ münakaşasının barışçıl yollardan çözümlenmesini istemediklerini savunuyorlar.
Başka bir ifade ile Azeri siyaset adamları ve görüş sahipleri uzun yıllar süren Karabağ münakaşasına son vermek için tek çözüm yolun Ermenistan ile savaş olduğunu cumhurbaşkanı ilham Aiyev’e öneriyorlar.
Örneğin Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanı eski danışmanı Eldar Namazov Ayna sitesine vediği mülakatta şöyle dedi:
“Artık karabağ görüşmeleri faydasızdır ve ciddi ve kesin girişimlerin zamanı gelmiştir. Görünüşe göre görüşmelerde çok sabır gösteren Azerbaycan cumhuriyeti artık karşı tarafın tüm “kırmızı çizgilerden” geçtiği sonucuna varmıştır.”
Olaya iyimser yaklaşınca Zufikarov’un açıklamalarının Azeri yetkililerin artık karabağ münakaşanın çözümü için barışçıl yollara pek umutları olmadığını gösteriyor. Fakat 2016 Nisan ayında yapılan savaşın ardından “lavruf planı” olarak tanınan Rusya önerisine göre karabağ münakaşnın nihai çözüme ulaşması için Bakü ve Erivan anlaşmaya varmışlardı.
Fakat yine de arabulucu rolünde olan Avrupa İşbirliği ve Güvenlik Teşkilatı AGİT’in MİNSK grubu eş başkanları özellikle Amerika ve Fransa’nın karabağ barış anlaşmasına varmak için Azeri-ermeni münakaşanın nihai çözüme ulaşmasına fazla istekli olmamaları, son gerginlikler için ortam hazırlamıştır.
Bu yüzden uzamanlar Bakü ve Erivan arasında tekrar savaşın başlamasının uzak bir ihtimal olmadığını belirtiyorlar. Asında MİNSK grubu eş başkanları Fransa ve Amerika düşman tarafların hareketlerini önemsiz göstermek, barış müzakereleri sürecinde ikili ve riyakarane siyasetler izlemek, Karabağ münakaşa taraflarından birine mali ve askeri destekler sağalmak ve diğer bir çok girişimler Bakü ve Erivan’ın karşılıklı olarak daha az güven hissetmelerine ve çeşitli bahanelerle dağlık Karabağ bölgesinin hakimiyeti hakkında savaşın tekrar başlamasını gündeme getirmelerine sebep olmuştur.
AGİT MİNSK grubu eşbaşkanarının gerginlik oluşturan rolleri bağlamında, onların barış planları sunmadaki yetersizlikleri ve başarısızlıklarına ilaveten Karabağ münakaşanın sona ermesine çalışmak yerine bu konuda önceliği kendi çıkarlarına verdikleri söylenebilir.
Aslında Rusya münakaşanın sona ermesi için uzun zamandan çalışırken Beyaz Saray danışmanlarının her zaman Rusya önerilerinin hüsrana uğraması ve savaşın devam etmesi üzerine odaklı olduğu söylenebilir.
