Modern Avrupa, Yahudi ve Müslüman dinî geleneklerinin vazgeçilmezlerinden olan sünnet hakkında tarihi bir karara imza attı. Türkiye'nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) tarafından bugün Strasbourg'da kabul edilen bir kararda, sünnetin erkek çocukları için "tıbben gerekli olmadığı" ve "çocukların rızası olmadan yapılmaması" ifadelerine yer verildi. AKPM üyesi Türk parlamenterlerin karar metnini değiştirme çabaları ise sonuç vermedi.

AKPM Sosyalist Grup üyesi Alman parlamenter Marlene Rupprecht tarafından kaleme alınan "Çocukların Fiziksel Bütünlük Hakkı" başlıklı rapor ve beraberindeki karar taslağı nihai oylamada 19'a karşı 77 oyla kabul edildi, 12 parlamenter ise çekimser kaldı. Rapor sadece erkek çocukların sünnet edilmesini konu almasa da Avrupa Konseyi kulislerinde "sünnet raporu" olarak anılıyor.

Alman raportör, oylama öncesi genel kurulda yaptığı konuşmada, sünnetin erkek çocukların psikolojik sağlığı üzerinde uzun vadede bıraktığı izlerin sorgulanmasını ve sünnet öncesinde erkek çocuklarının onayının alınmasını istedi. Raporun açıklama bölümünde erkek çocukların onayının alınması için 14 yaşına kadar beklenmesi önerisi yer alıyor. Raporun "dinsel hakları sınırlayıcı" olduğu yönündeki eleştirileri de reddeden Marlene Rupprecht, "Amacım bir şeyi şu ya da bu yasayla yasaklatmak değil, diyalog başlatmak" şeklinde konuştu.

AKPM'deki Türk heyetinin karar tasarısının sünnetle ilgili bölümlerini sildirmek için sunduğu değişiklik önergelerinin hiçbiri kabul görmedi. Türk heyetine başkanlık eden AKPM Liberal Grup üyesi Nursuna Memecan, karar metninde çocukların kendi onayları olmaksızın sünnet edilmemeleriyle ilgili paragrafı değiştirmek için hazırladığı önergeyi savunurken yaptığı konuşmada, böyle bir durumda "sünnet ticareti doğacağını", ailelerin sünnetin yasak olmadığı ülkelere gideceğini ve bir nevi "sünnet kürtajı yaşanacağını" söyledi.

'Tıbben meşru olmayan ihlal'

Kabul edilen kararda, sünnet, “erkek çocukların fiziksel bütünlüğünün tıbben meşru olmayan ihlali” olarak tanımlanıyor. Sünnet ve fiziksel bütünlüğe yönelik benzer ihlallerin “çocukların fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerinde tehdit oluşturabileceği” görüşü dile getiriliyor. Kararda, sünnetin yasaklanması için açık bir çağrı yok. Buna karşılık, “sünnet gibi, tıbben gerekli olmayan ama bazı dinî cemaatler içinde geniş biçimde yaygın uygulamaların hangi tıbbi ve sağlık koşulları altında gerçekleştirileceğinin net olarak belirlenmesi" isteniyor. Raporun açıklama bölümünde, artan çocuk hakları bilinci ışığında sünnetin her geçen gün, "Müslüman ve Yahudi cemaatleri içinde dahi" sorgulanmaya başladığı belirtiliyor.

AKPM buna ek olarak, Avrupa Konseyi'nin asıl karar organı olan Bakanlar Komitesi'ne yönelik bir tavsiye kararını da 13'e karşı 78 oyla kabul etti. Tavsiye kararında, başta çocuklara yönelik şiddet ve çocukların kendi haklarındaki kararlara katılımı olmak üzere, fiziksel bütünlük konusunun Avrupa Konseyi tarafından 2015 yılında kabul edilecek yeni çocuk hakları stratejisine eklenmesi istendi. AKPM'nin kararları çoğu zaman Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) açısından da referans oluşturduğundan, bugün kabul edilen kararın gelecekte çocukların fiziksel bütünlüğü konusunda Strasbourg Mahkemesi'nin yeni içtihatlar yaratmasına temel oluşturabileceği belirtiliyor.