CEM Vakfı’nın öncülüğünde açılan Davada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, zorunlu din dersi uygulamasına derhal son verilmesini istedi…

Cem Vakfı Hukuk Komisyonu tarafından; Din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarında Alevi İslam inancının da gereği gibi yer alması talebiyle önce Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurulmuş, taleplerin reddedilmesi üzerine 2005 yılında 2000 kişi adına İdare Mahkemesi’nde dava açılmıştı.

 CEM Vakfı’nın öncülüğünde açılan Davada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, zorunlu din dersi uygulamasına derhal son verilmesini istedi…

Davanın Ankara 10. İdare Mahkemesi tarafından reddedilmesi üzerine  Vakfımız temyiz başvurusunda bulunmuş, ancak Danıştay red kararını onamıştı.

İç hukuk sürecinin tamamlanmış olması üzerine 1 Eylül 2010 tarihinde Cem Vakfı Genel Başkanı Prof. Dr. İzzettin DOĞAN tarafından yapılan bir basın toplantısı ile davanın AİHM’e götürüleceği kamuoyuna duyurulmuş ve dava açılmıştı.

Cem Vakfı’nın girişimi ile AİHM’e götürülen davamız sonuçlanmıştır. Alevilere yapılan bu ve benzer haksızlıkta direnen siyasi iktidar bu davayı kaybetmiştir…

AİHM tarafından görülen ve karara bağlanan davada Mahkeme;

Türk eğitim sisteminin değişik din ve görüşleri hala eğitim sisteminde hayata geçirmediğini tespit ederek, Türkiye'nin, “eğitim hakkı”na dair Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümlerini ihlal ettiğine hükmetmiştir. Mahkeme, geçmişte Hasan ve Eylem Zengin'in açtığı davada da Türkiye'nin aynı konuda mahkum olduğu belirterek, “Türkiye'nin geçen süre zarfında sorunu halletmediği, en kısa zamanda eğitim sisteminde gereken değişiklikleri yaparak istemeyen öğrencilerin bir gerekçe göstermeden Din ve Ahlak Bilgisi derslerine girmeme haklarının verilmesine” karar verilmiştir. Kararda ayrıca, Türkiye’de din kültürü ve ahlak bilgisi kitaplarının içeriğinde yapılan son değişikliklerin “yetersiz” olduğu belirtilip, devletin dini konularla ilgili düzenlemelerde “yansız ve tarafsız olma yükümlülüğü” hatırlatılmıştır. Mahkeme, kararını oy birliği ile vermiştir.

AİHM, yukarıda belirtilen kararı ile Vakfımız öncülüğünde 1905 kişi adına yapılan idari başvuru ve açılan davalardaki haklılığımızı teyit etmiştir.

 Başbakan Davutoğlu'ndan AİHM'e Cevap !

Başbakan Ahmet Davutoğlu, bazı ülkelerde öğrenciler kiliselere uygulamalı din dersi için götürülürken, Türkiye'deki din dersinin 'dini bir baskı aracıymış gibi yansıtılamayacağını' söyledi.

 AİHM, 14 Alevi ailenin 2011'de yaptığı başvuru üzerine zorunlu din dersi uygulamasına son verilmesi kararı almıştı. "Din kültürü dersinde sünni inanış öne çıkarılıyor. Alevi çocukları da bu dersleri almak zorunda" diye yapılan şikayet oy birliğiyle haklı bulunmuştu.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Milli Eğitim Bakanlığında düzenlenen bilgilendirme toplantısının ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu.

Davutoğlu, "Türkiye'de din kültürü ve ahlak bilgisi dersi bütün dinleri anlatacak şekilde veriliyor. Bazı ülkelerde öğrenciler kiliselere götürülüyor ve uygulamalı din dersi hepsine veriliyor, belli okullarda hepsine veriliyor. Şimdi bütün bu uygulamaları gözardı edip de Türkiye'de bunu bir dini baskı aracı gibi yansıtma çalışmalarını kabul etmemiz mümkün değil" dedi.

Başbakan Davutoğlu, AİHM'in din kültürü ve ahlak bilgisi dersine ilişkin kararıyla ilgili de "Doğru ve sağlam bir dini bilgi, eğitim müesseselerimiz aracılığıyla verilmezse işte çevremizdeki radikalleşme eğilimlerinin kaynağını teşkil eden düzensiz ve sağlıksız dini bilgiyi denetleme imkanı da kalmaz" diye konuştu.

 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin zorunlu din dersiyle ilgili verdiği kararı değerlendiren AİHM Yargıcı Işıl Karakaş "Mevcut sistem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) uygun değil. Bu karardan sonra din dersi zorunlu olamaz" dedi.

 
 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM), zorunlu din dersi uygulamasının kaldırılmasına ilişkin kararı tartışma yarattı.Eğitimciler, Alevi dernekleri ve yargıçlar AİHM'in 'zorunlu din dersi kaldırılmalı' kararını Hürriyet'e değerlendirdi.

AİHS’YE AYKIRI
Işıl Karakaş (AİHM Yargıcı): Karar ile ilgili olarak atılacak somut adım belli. Türkiye , Anayasa’nın 24’üncü maddesinde yer alan ‘Din ve ahlak eğitim ve öğretimi devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Din kültürü ve ahlak öğretimi ilk ve orta-öğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. Bunun dışındaki din eğitim ve öğretimi ancak, kişilerin kendi isteğine, küçüklerin de kanuni temsilcisinin talebine bağlıdır’ hükmünü değiştirmek zorunda. Mevcut sistem Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) uygun değil. Bu karardan sonra din dersi zorunlu olamaz.

BARIŞ BOZULUR Kamuran Karaca (Eğitim-Sen Genel Başkanı): Okullar, belli bir mezhebin propagandasının yapılacağı yerler değildir. Zorla din dersini okutmak laiklik anlayışına aykırı bir tutum ve uygulamadır. Hükümet her konuda olduğu gibi eğitim yoluyla da öğrencileri zorluyor. Zorlama bir tutumla devam edilmesi halinde kurumlardaki tüm barış bozulacak, tartışma süreci başlatılacaktır. Okullarda öğrenciler başta olmak üzere toplumun tüm kesimleri yine karşı karşıya getirilir. AİHM’nin kararının ivedilikle uygulanmasını bekliyoruz.

NOT DA OLMASIN
Veli Demir (Eğitim İş Genel Başkanı): Din dersi seçmeli olmalı ve not ile değerlendirilmemeli. Bu ders 12 Eylül darbesinden sonra zorunlu hale getirildi ve 34 yıldır farklı dinler, mezhepler yok sayılarak Sünnilik mezhebi dayatıldı. Bu dersin notla değerlendirilmesi, bilgilerin sınava tabi tutulması da son derece garip. Din dersi seçmeli olmalı. Çeşitli uygulamalarla okulların iklimi değişti ve eğitim yuvaları medreselere dönüştü. Karar ivedilikle uygulanmalı hatta TEOG’da çıkan din dersi soruları iptal edilmeli. AİHM’nin kararının takipçisi olacağız. Kaldırılmayacaksa bile müfredat değişmeli, tüm din ve mezhepler öğrencilere anlatılmalı.

İŞKENCE BİTSİN
Alevi Bektaşi Federasyonu: Mahkeme ‘Öğrencilerin, anne ve babalarının dini ya da felsefi görüşlerini açıklamadan din ve ahlak derslerinden muaf olabilecekleri bir sistem sunmalıdır’ kararı ile yalnız Aleviler açısından değil tüm öğrenciler açısından din dersinin zorunlu olamayacağına hükmetmiştir. Ayrıca mahkeme din dersi almamak için gerekçe açıklamaya zorlanamayacağına da hükmetmiştir. Zorunlu din dersi işkencesi derhal son bulmalıdır.

ALDATMACA MÜFREDAT
Ali Kenanoğlu (Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği Başkanı): AİHM, kararıyla Milli Eğitim Bakanlığı’nın aldatmaca müfredatını mahkum etti. Karar, sırf AİHM’de dava kazanmak amacıyla din derslerinde yapılan değişikliğin ve konulan 2 ünite Aleviliğin asimilasyonu sonlandırmadığını ve sadece bir aldatmacadan ibaret olduğunu ortaya koymaktadır. Bu karar bu aldatmacaya kimsenin inanmadığını da ortaya çıkardı.
 
BAŞKA DERS KONSUN
Rıza Türmen ( CHP İzmir Milletvekili ve eski AİHM Yargıcı) Hükümet bu kararı Büyük Daire’ye götürebilir. 3 ay içinde başvurmak lazım. Büyük Daire’ye gitmeye karar verilirse, bu dava 1 yıl daha sürer. Bu sorunu ortadan kaldırmak için en kısa zamanda devletin bu derste seçimlik hakkı getirmesi ya da onun yerine başka bir dersi koyması gerekir.

KENDİ ÇAPINDA DEĞERLİ BİR KARAR
Ak Parti ’nin hukukçu kurmaylarından İstanbul Milletvekili Bülent Turan, AİHM’nin zorunlu din dersi kararı için “Önemli olduğu ölçüde irdelenmeye de muhtaç” derken, din derslerinin baskıyla ilgisinin olmadığını savundu. Turan, Hürriyet’e şöyle konuştu: “Cumhuriyet’in kurulmasıyla birlikte başlayan, eğitimin ‘millileştirilmesi’ hamlesi, belli bazı öğretilerin öğrencilere aktarımını zorunlu kılmıştır. Bunlardan en önemlisi şüphesiz toplumun her kesiminin sahip olduğu dini inançların öğretimidir. Nitekim din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde Şamanizm’den tutun da Türklerin tarih boyunca tüm inanç pratikleri ele alınmaktadır. AİHM’nin verdiği, din derslerinin iptaline değil de müfredatına ilişkin kararı, daha önceki her karar gibi kendi çapında değerli bir karardır. Fakat toplumun çoğunluğunun sahip olduğu değerlerin daha yoğun olarak dile getirilmesi değil, azınlığın sahip olduğu inançların minimum düzeyde korunmamasının demokrasi ve insan haklarına aykırılık teşkil ettiği bugün birçok demokrasi kuramında kabul görmektedir. Dolayısıyla AİHM’nin verdiği kadar önemli olduğu ölçüde irdelenmeye de muhtaçtır.” -

AİHM KARARLARI BAĞLAYICI
Türkiye, Mayıs 2004’te Anayasa’nın 90’ıncı maddesinde yaptığı düzenlemeyle, uluslararası anlaşmalara uyacağını kayda geçirdi. Bu maddenin son fıkrasında, “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa’ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır” deniliyor. Avrupa Konseyi’nin kurucu üyelerinden olan Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne de taraf oldu. Sözleşme doğrultusunda 1989’da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin zorunlu yargı yetkisini kabul etti. Bu nedenle AİHM kararları Türkiye açısından bağlayıcı hale geldi.

(Radikal)