ABD’de yaşanan yönetim değişikliğiyle birlikte Ankara, Washington’un Suriye politikasında köklü değişikliklere gideceği beklentisine girdi. Yeni Başkan Donald Trump ile ilk görüşmesini iki hafta önce yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın açıklamaları beklentilerin daha da arttığını gösterdi. “Rakka’ya ortak operasyon” tartışması da görüşmenin ardından yeniden alevlendi. Bu süreçte ABD trafiği de eşzamanlı hızlandı. Önce CIA Başkanı Mike Pompeo, ardından da ABD Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford Türkiye’ye geldi. Washington’dan gelen son ziyaretçi ise ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komitesi Başkanı John McCain oldu. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile baş başa görüşen McCain’in Ankara’ya, PKK’nın Suriye kolu PYD denetimindeki Ayn el Arap’tan (Kobani) geçtiği ortaya çıktı. CIA Başkanı Pompeo’nun Türkiye’den körfez ülkelerine geçmesi, ABD’li Senatör McCain’in Ankara’dan önce Ayn el Arap’ı ziyaret etmesi dikkat çekti. Son yıllarda Türkiye’ye gelen tüm ABD’li üst düzey yetkilinin ziyaret öncesinde veya sonrasında Suriye’de PYD, Irak’ta Barzani bölgesine de uğraması “Yeni hazırlığın parçası” olarak değerlendirildi.
ÖNCE TÜRKİYE SONRA SUUDİ ARABİSTAN
Dış Politika ve Güvenlik Analisti Cahit Armağan Dilek, yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi. Dilek, trafiği şöyle özetledi: “McCain daha önce de 2013 yılında yine gizlice Suriye kuzeyine geçmiş ve orada ABD ve Türkiye’nin desteklediği ÖSO gruplarıyla görüşmüştü. McCain geçen hafta sonu gittiği Ayn el Arap’da Amerikalı askeri yetkililer ve PYD’lilerle görüştü. ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Org. Votel de Mayıs 2016’da önce gizlice PYD bölgesini ziyaret etmiş ardından Ankara’ya gelmişti. Bu ziyaretin hemen sonrasında PYD Münbiç operasyonunu başlamıştı. ABD’li senatör de Türkiye ziyaretinden sonra Suudi Arabistan’a geçti. Yeni CIA Başkanı da Türkiye ziyaretinin ardından Suudi Arabistan’ı ziyaret etti.”
MCCAİN’İN 2015 PLANI
Dilek, McCain’in gizli ve açık ziyaretlerinin önemini şu ifadelerle anlattı:
“McCain ABD siyasetinde etkili bir kişi. Suriye’de Esad’ın koltuktan indirilmesi ve gerektiğinde Suriye ordusunun vurulması taraftarı. Bu bağlamda projeleri olduğu da biliniyor. 2015 sonbaharında Obama yönetiminin Suriye’ye karşı bölge ülkelerinden oluşan bir güç oluşturma gayretleri devam ederken McCain’in de benzer bir planı hayata geçirmek için çalıştığı ortaya çıkmıştı.
Kasım 2015’in son haftasında Irak’ı ziyaret eden McCain başkanlığındaki bir Amerikalı senatörler heyeti, Irak Başbakanı Haydar El İbadi ile de görüşmeler yapmıştı. Hem McCain’in ABD basınında yer alan açıklamaları hem de McCain-İbadi görüşmesinin içeriğine vakıf olan Iraklı parlamenter Hannan el Fetlawi’nin yaptığı açıklamalarından anlıyoruz ki ABD himayesinde 100 bin kişilik bir yabancı asker gücünün Irak ve Suriye’ye gönderilmesi planlanıyor. Bu gücün yaklaşık 10 bini Batı ülkelerinin askerlerinden oluşacak. Kalan 90 bin kişilik Arap askerlerini de bunlar sevk ve idari edecek. Yabancı askerlerin 90 bininin Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Ürdün gibi Arap ülkelerinden gitmesi öngörülüyordu. Bu arada 15 Aralık 2015’te Suudi Arabistan 34 ülkeden oluşan ‘İslam İttifakı’nın kurulduğunu açıkladı. Türk yetkililer de Türkiye’nin ittifakı desteklediğini duyurdu.
TRUMP SAVAŞA HAZIRLANIYOR
Rusya’nın 30 Eylül 2015’ten itibaren Suriye’deki duruma askeri olarak müdahil olmasıyla birlikte ABD’nin bu planlarını hayata geçirme imkanı bulamadığı anlaşılıyor. Ancak Trump’ın başkanlık koltuğuna oturması ve IŞİD’e karşı daha sert tedbirlere başvuracağını açıklamasıyla birlikte Obama yönetiminin başlattığı ve alt yapısını oluşturduğu savaş mekanizmasının yeniden harekete geçirildiği görülüyor. Son 10 günde artan görüme ve ziyaret trafiğine senatör McCain’in de dahil olması, Trump yönetiminin McCain’in planıyla örtüşen şekilde Suriye’de büyük bir savaşa hazırlandığını göstermektedir.
MEZHEP SAVAŞI
Bölge ülkelerinden gelecek Sünni temelli bir yabancı gücün, Suriye’deki misyonunu ‘IŞİD’le mücadele’ olarak açıklamak mümkün değil. Suudi Dışişleri Bakanının 21 Şubat’taki ‘Suriye’ye ABD ile birlikte asker göndereceğiz. IŞİD’ten kurtaracağımız yerleri Şam yönetimine devretmeyeceğiz’ açıklaması da bunun işareti. Trump’ın İran’a yönelik açıklamalarıyla birlikte, Türkiye ve S. Arabistan’dan da Tahran yönetimine karşı dilini sertleştirmesi bölgede ‘İran karşıtı bir oluşum’a işaret etmektedir. Bu Suriye’de Şii etkisinde bir yönetime izin verilmeyeceği, gerekirse Rakka merkezli ayrı bir yönetim kurma hedefinin bir ifadesidir. Bu Şii-Sünni savaşına yol açmaktan başka bir şey değildir. ”
ANKARA’DAN ÖNCE AYN EL ARAP’A GİTMİŞ
ABD Senatosu Silahlı Kuvvetler Komisyonu Başkanı Senatör John McCain’in, Ankara’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmesinden önce Suriye’nin kuzeyindeki PKK/PYD denetiminde bulunan Ayn el Arap’a gizli bir ziyarette bulunduğu ortaya çıktı. Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş ziyareti “Hayra alamet” sözleriyle yorumlamıştı. McCain’in Kobani’ye gittiğini açıklayan The Wall Street Journal gazetesi ziyaretin Erdoğan’la buluşmadan önce gerçekleştiğini duyurdu. Habere göre PYD/PKK’nın kontrol ettiği bölgede ABD’li askerlerle bir araya gelen McCain, burada muhtemel Rakka operasyonunu tartıştı. Cumhuriyetçi senatörün ofisinden yapılan açıklamada ziyarete dair detaylı bilgi verilmedi ve şu ifadeler kullanıldı: “Senatör McCain’in ziyareti Suriye ve Irak’taki dinamik koşulları değerlendirmek için değerli bir fırsattı. Senatör, ABD stratejisinin gözden geçirilmesini istiyor ve IŞİD’i yenmek için yönetim ve askeri liderle çalışmayı dört gözle bekliyor.”
