Uluslararası koalisyon ordusunun 2014 yılında Afganistan’dan çekilmesi bağlamında doğacak sorunların beklentisiyle uzmanlar, Afganistan’da yapısal istikrarın bozulması durumunda Taliban ve diğer aşırılık yanlısı grupların kuzeye yürümeleri ihtimali ne kadar büyük sorusuna ortak bir görüşe henüz varamadı. Ancak böyle bir gelişme yaşanırsa Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ), radikal güçlerin yayılmasını önleyebilecek.

KGAÖ, Ekim 2002’de kuruldu ve Rusya, Belaruz, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’dan oluşuyor. Günümüzde, örgütün en büyük askeri ve teknolojik potansiyeline sahip bir ülke olarak Rusya bu örgütün temel taşı.

Rusya, ayrıca “2014 sorunu” ışığında, örgütteki ortaklarının potansiyelini güçlendirmek için çok aktif çabalarda bulunuyor. Çabaları, hem KGAÖ üyeleri için asker eğitimini, hem de bu ülkelere karşılıksız olarak silah ve savaş araçları sevkiyatını içeriyor. Önleme ve misilleme eylemlerinin hızlı ortak planlaması da bunun içinde.

KGAÖ ülkelerinin güvenliğini sağlamaya yönelik pratik önlemlerin başlıca yönlerinden biri, bu ülkelerin iç ve dış sınırlarının güçlendirilmesi oldu. “Nasionalnaya Oborona” dergisinin başyazarı İgor Korotçenko şunu söyledi:

“Rusya’nın en uzun sınırı Kazakistan’ladır ve teknik anlamda iyi donatılmış durumda. Bu nedenle çabaları, öncelikle Tacikistan-Afganistan sınırını azami derecede güçlendirmeye yoğunlaştırmak gerek. Bu konuda, bu sınırın haydut, terörist, uyuşturucu kaçakçıları için geçilmez olması için KGAÖ çerçevesinde standart dışı çözümler bulunabilir.”

İgor Korotçenko’ya göre örgüt üyesi olmayan ancak hem Afganistan ile hem de örgüt üyeleriyle ortak sınırı olan Türkmenistan ve Özbekistan, KGAÖ güvenlik sisteminin oluşturulması için büyük bir sorun taşıyor. Özellikle Özbekistan’daki durum endişe verici. Zira bu ülkede sosyal ve ekonomik durumu gayet ağır olan halkın bir bölümünün radikal İslamcı gruplarının fikirlerini benimsemesi için objektif şartlar var. İgor Korotçenko, hem Rusya’nın Özbekistan ve Türkmenistan ile ikili temaslar hem de KGAÖ çerçevesinde, ortaya çıkacak tehditleri önleme mekanizmalarının oluşturulmasına ihtiyaç olduğunu söyledi.

Ancak Rusya için doğrudan tehdidin olmaması durumunda Rus ordusunun Orta Asya’daki çatışmalara katılmasının söz konusu olamadığını kaydeden İgor Korotçenko şöyle devam etti:

“Elbette, Rus askerleri, Orta Asya ülkelerindeki rejimlerin istikrarı ‘.’n kan akıtmamalı. Bu ülkelerin ordularının savaşacak yetenekte olmasını sağlamalıyız. Durumun önemli ölçüde kötüleşmesi halinde ise Taliban ve El Kaide’nin eski Sovyetler Birliği mekanına sızmasını önlemek için kolektif acil müdahale güçleri mekanizmasının devreye girmesi üzerinde düşünmek gerekecek.”