Filistin Ulusal Kurtuluş Hareketi El Fetih ile İslami Direniş Hareketi Hamas arasında Mayıs 2011'de imzalanan ancak bugüne kadar sonuç alınamayan uzlaşma anlaşması yeniden gündemde. Filistin Ulusal Yetki Organı Bakanı Abbas ve Hamas'ın yurtdışı lideri Halid Meşal dün (10 Ocak) Mısır'ın başkenti Kahire'de görüşerek, uzun zamandır ertelenen bu anlaşmayı yerine getireceklerini açıkladılar.

Abbas ve Meşal'in buluşmasına Mısır arabulucu oldu. Mısır tarafından dün yapılan açıklamada, Abbas ve Meşal'ın, üç saat süren görüşmede, Mayıs 2011'de imzalanan uzlaşma anlaşmasının derhal uygulanmasını kabul ettikleri duyuruldu. Görüşmede, Abbas ve Meşal'in aktif ve sorumlu tavır gösterdiği ifade edildi.

Mahmud Abbas'ın sözcüsü dün yaptığı konuşmada, iki tarafın uzlaşma anlaşmasının hayata geçmesini sağlamak üzere birkaç karma komite kurulmasını kabul ettiğini söyledi. Komitelerden biri, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde devlet başkanlığı ve meclis seçimlerinin hazırlık çalışmalarını, diğer komiteler ise Filistin hükümetinin oluşturulması ve El Fetih örgütünün yeniden canlanması gibi sorunları ele alacak.

Sözcü, Abbas'ın eskiye göre, özellikle Filistin'in Birleşmiş Milletler'de (BM) gözlemci ülke statüsü kazanması ve El Fetih'in Gazze'de kuruluşunun 48. yıldönümü kutlamasından sonra, Filistin'in birleşmesinin gerekli olduğuna daha da fazla inandığını dile getirdi.

El Fetih ile Hamas arasında uzlaşmaya varılması birçok unsura bağlı. İlk olarak, geçen Kasım ayında, İsrail'in Gazze'ye yaptığı askeri müdahale ve Filistin'in BM'de gözlemci ülke statüsü kazanması, uzlaşma sürecine dış itici güç oldu. İsrai'in saldırısı karşısında, yurtiçindeki uzlaşma, Filistin'in çeşitli grupları ve halkının ortak beklentisi haline geldi. Filistin'e uluslararası toplumda devlet statüsü tanınması da uzlaşma sürecini hızlandırdı.

İkinci olarak, Hamas'ın Filistinlilerin gözündeki konumu, İsrail'le çatışmalarından sonra yükselerek, Batı Şeria'da büyük destek aldı. Bazı Filistinliler, Hamas ve El Fetih'in konumlarının eşitlenmesinin iki taraf arasındaki görüşme ve işbirliğine yararlı olduğu görüşünde. Ayrıca El Fetih ile Hamas'ın, kendi alanlarında kuruluş yıldönümü kutlamasına izin vermesi de Filistinlilerin işbirliğinin geleceğine yönelik güvenini büyük ölçüde artırdı.

Ancak gözlemciler, şu an uzlaşmanın eğilimini tespit etmek için daha erken olduğuna işaret ediyor. Bir yandan, Filistin'deki çeşitli gruplar arasında, özellikle El Fetih ile Hamas arasındaki işbirliğinin nasıl gelişeceğine bakılması lazım. Çünkü Meşal sadece Hamas'ın yurtdışı lideri, uzlaşma anlaşmasını fiilen uygulayanlar ise Gazze'de bulunan Hamas'ın liderleri ve üyeleri. Daha önce bazı Hamas temsilcileri, şu an El Fetih'le işbirliği yapıp uzlaşma sağlama için doğru zaman olmadığını, iki tarafın bölünme krizini aşmayı amaçlayan görüşmelere yoğunlaşması gerektiğini belirtti.

Diğer yandan, Filistin'deki uzlaşma süreci dış unsurlar tarafından da etkileniyor. Bunlar arasında, Mısır'ın uzlaşmaya ne kadar destek verebileceği ve El Fetih'in İsrail'den gelen baskı ve yaptırıma direnip direnemeyeceği ile uzlaşmaya ne kadar enerji verebileceği en önemli unsurlardan ikisi.

El Fetih ve Hamas, uzlaşma anlaşmasını uygulayacaklarını açıklayınca, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hemen tepki gösterdi. Netanyahu, Abbas'ın bir ay önce haritada İsrail'i temizleyeceğini açıklayan terör örgütüyle işbirliğini yaptığını, barışı gerçekten isteyen bir kişinin böyle yapmaması gerektiğini söyledi. Netanyahu'nun konuşması, Abbas'ı Filistin ile İsrail arasındaki barış görüşmesi ile milli uzlaşmadan birisini tercih etmeye zorluyor.