Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Milli Güvenlik Kurulu ve Bakanlar Kurulu toplantılarının ardından yaptığı açıklamada, darbe girişiminde bulunan terör örgütünün tüm unsurlarıyla ve süratle bertaraf edilebilmesi için anayasanın 120. maddesi uyarınca 3 ay süreyle olağanüstü hal ilan edildiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:
"Değerli vatandaşlarım, dünyanın dört bir yanında gönlü ve gözü Türkiye’ye kilitlenmiş sevgili dostlar, sizleri en kalbi duygularımla selamlıyorum.
15 Temmuz akşam saatlerinden itibaren Türkiye tarihinin en kritik günlerinden birini yaşandı. TSK içinde yuvalanmış bir grup darbe girişimi başlattı.
FETÖ üyesi anlaşılan bu grup uçaklarla, helikopterlerle, tanklarla, silahlarla devlete ve millete karşı saldırıya geçti.
Külliye, TBMM, Başbakanlık, Genelkurmay, Jandarma, MİT, Boğaz Köprüsü ve çeşitli askeri birimlerimiz yoğun saldırı altında kalmıştır.
Şahsımın ve hükümetin kararlı duruşu, milletin cesurca dikilmesi hamdolsun, bu teşebbüs amacına ulaşamamıştır.
Darbecilerin silahları da, tankları da, helikopterleri de, uçakları da işe yaramamıştır. Asker elbisesi giymiş teröristler karşısındaki dik duruşlarıyla geleceğine sahip çıkan milletimiz kahramanlık destanı yazmıştır.
Milletimizin tüm fertleri darbeciler karşısında tek vücut olmuştur. Hainlerin karşısına dikilen vatandaşlarımız gözlerinin önünde onlarca kişi vurularak şehit olurken yaralanan birçok kardeşimiz de şehit olan kardeşlerimizi kurtarma gayreti içine girmiş, direnişlerini sürdürmüşlerdir.
Milletimiz Menderes ve arkadaşlarına sahip çıkamama üzüntüsünü yıllarca yaşamıştır. 80 darbesinde bir sağdan bir soldan anlayışına karşı gençlerimize sahip çıkamayan milletimizin acısı hala tazedir. Bu kötü gidişe dur denen bir dönüm noktası olmuştur.
Tarihimizde ilk defa bir darbe girişimi milletimiz tarafından akamete uğratılmıştır. Türkiye demokrasi ve hukuka olan bağlılığını canı pahasına ispat etmiştir.
Sivil vatandaşlarımızdan, polisimizden, askerimizden 246 masum insan hayatını kaybetmiş, 1536 masum vatandaşımız yaralanmıştır. Başsağlığı diliyor, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.
Çok açık söylüyorum, şu siyasi parti, bu siyasi parti konuşacak değilim. Cumhurun başı olarak milletimizle iftihar ediyorum. Demokrasi tarihine bir destanı biz yazmış oluyoruz. Darbe girişiminin haber alındığı andan itibaren başbakanımızla, bakanlarımızla, darbecilere karşı duran komutanlarımızla istişare içinde olduk. Dimdik bir duruş sergiledik. Milletimizin dirayeti karşısında darbe girişimi ertesi gün akşam olmadan bertaraf edildi. 20 Temmuz Çarşamba günü MGK’yı topladık, Bakanlar Kurulu’nu gerçekleştirdik.
MGK olarak yaptığımız kapsamlı değerlendirme kapsamında darbe girişiminde bulunan terör örgütünün bertaraf edilmesi için anayasamızın 120. Maddesi kapsamında olağanüstü hal ilan edilmesi tavsiye kararını aldık. Bakanlar Kurulumuz da 3 ay süreyle olağanüstü hal ilan edilmesini kararlaştırdık.
Amacı demokrasiye, hukuk devletine, hak ve özgürlüklerine yönelik bu tehdidi ortadan kaldırmak için en etkin ve hızlı şekilde atabilmektir. Bu uygulama kesinlikle demokrasiye, hukuka ve özgürlüklere karşı değildir. Yaşadığımız darbe girişimi, kimlerin canları pahasına demokrasi ve hukukun yanında olduğunu, kimlerin diktatörlük peşinde olduğunu açıkça ortaya koymuştur.
15 Temmuz itibariyle sokakları doldurarak devletinin ve hükümetinin yanında olduğunu haykıran tüm vatandaşlarıma şükranlarımı sunuyorum. Tankların karşısında dikilen her bir vatandaşım, onlar o imanlarıyla o tankların karşısında durdular ve şehadete koştuklarını haykırdılar. Namluların karşısında dimdik duran ki bu noktada tabii ki beraber yıllarca çalıştığımız arkadaşlarımızı da uğurladık.
Önüne arkasına bakmadan paletlerin altına yatan bir hanım kardeşimiz şehadete yürüyor. Bunlar bir bayanı tankla ezecek kadar alçak, bu denli namussuz, bu denli vahşi.
Bu uğurda şehit olan, yaralanan askerlerimizin sağlam duruşlarını milletimiz asla unutmayacak, hayırla yad edecektir. “Komuta bizdedir” diyeni alnından öldürmek suretiyle kendisi şehit olan Niğdeli kardeşimi hayırla yad ediyorum.
Darbe teşebbüsü karşısında millet iradesinin yanında saf tutan ve STK’larımıza teşekkür ediyorum. Demokrasi, hukuk devleti, temel hak ve özgürlükler konusunda hiçbir vatandaşımızın, kurumun endişesi olsun.
Olağanüstü hal onlara yönelik saldırılardan koruma amacı gütmektedir. Ülkemizin yaşadığı tehditle mukayese edilemeyecek küçük terör tehditleri karşısında sesini çıkarmayanların Türkiye’yi eleştirmeye hakları yoktur. Aldığımız bu kararı eleştirmeye hakları yoktur. Sadece gölge edilmesin yeter.
OHAL NEDİR?
Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilen bu kanunun amacı; Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım, Anayasa ile kurulan hür demokrasi düzenini veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerine ait ciddi belirtilerin ortaya çıkması veya şiddet olayları sebebiyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması, Durumlarında olağanüstü hal ilan edilmesi ve usulleriyle olağanüstü hallerde uygulanacak hükümleri belirlemektir.
Vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile olağanüstü hallerin her türü için ayrı ayrı geçerli olmak üzere, temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya nasıl durdurulacağına, halin gerektirdiği tedbirlerin nasıl ve ne suretle alınacağına, kamu hizmeti görevlilerine ne gibi yetkiler verileceğine, görevlilerin durumlarında ne gibi değişiklikler yapılacağına ve olağanüstü yönetim usullerine ilişkin hükümleri kapsar.
OHAL NE KADAR SÜRE İLAN EDİLEBİLİR?
Yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütününde altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.
Olağanüstü hal kararı Resmi Gazete'de yayımlanır ve hemen Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hal süresini değiştirebilir. Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.
Bakanlar Kurulu, olağanüstü halin bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince ilanından sonra; süreyi uzatmaya, kapsamını değiştirmeye veya olağanüstü hali kaldırmaya ilişkin hususlarda da karar almadan önce Milli Güvenlik Kurulunun görüşünü alır.
Olağanüstü hal kararının hangi sebeplerle alındığı, bölgesi ve süresi, Türkiye radyo ve televizyonuyla ve Bakanlar Kurulunca gerekli görülen hallerde diğer araçlarla ilan edilir.
Olağanüstü hal süresince, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda Anayasanın 91 inci maddesindeki kısıtlamalara ve usule bağlı olmaksızın, kanun hükmünde kararnamemeler çıkarabilir. Bu kararnameler Resmi Gazete'de yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.
ALINABİLECEK OHAL TEDBİR VE YAPTIRIMLARI
Olağanüstü hal ilanında; genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini korumak, şiddet olaylarının yaygınlaşmasını önlemek amacıyla 9 uncu maddede öngörülen tedbirlere ek olarak aşağıdaki tedbirler de alınabilir:
a) Sokağa çıkmayı sınırlamak veya yasaklamak,
b) Belli yerlerde veya belli saatlerde kişilerin dolaşmalarını ve toplanmalarını, araçların seyirlerini yasaklamak,
c) Kişilerin; üstünü, araçlarını, eşyalarını aratmak ve bulunacak suç eşyası ve delil niteliğinde olanlarına el koymak,
d) Olağanüstü hal ilan edilen bölge sakinleri ile bu bölgeye hariçten girecek kişiler için kimlik belirleyici belge taşıma mecburiyeti koymak,
e) Gazete, dergi, broşür, kitap, el ve duvar ilanı ve benzerlerinin basılmasını, çoğaltılmasını, yayımlanmasını ve dağıtılmasını, bunlardan olağanüstü hal bölgesi dışında basılmış veya çoğaltılmış olanların bölgeye sokulmasını ve dağıtılmasını yasaklamak veya izne bağlamak; basılması ve neşri yasaklanan kitap, dergi, gazete, broşür, afiş ve benzeri matbuayı toplatmak,
f) Söz, yazı, resmi, film, plak, ses ve görüntü bantlarını ve sesle yapılan her türlü yayımı denetlemek, gerektiğinde kayıtlamak veya yasaklamak,
g) Hassasiyet taşıyan kamuya veya kişilere ait kuruluşlara ve bankalara, kendi iç güvenliklerini sağlamak için özel koruma tedbirleri aldırmak veya bunların artırılmasını istemek,
h) Her nevi sahne oyunlarını ve gösterilen filmleri denetlemek, gerektiğinde durdurmak veya yasaklamak,
i) Ruhsatlı da olsa her nevi silah ve mermilerin taşınmasını veya naklini yasaklamak, j) Her türlü cephaneler, bombalar, tahrip maddeleri, patlayıcı maddeler, radyoaktif maddeler veya yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her türlü zehirler ve boğucu gazlar veya benzeri maddelerin bulundurulmasını, hazırlanmasını, yapılmasını veya naklini izne bağlamak veya yasaklamak ve bunlar ile bunların hazırlanmasına veya yapılmasına yarayan eşya, alet veya araçların teslimini istemek veya toplatmak,
k) Kamu düzeni veya kamu güvenini bozabileceği kanısını uyandıran kişi ve toplulukların bölgeye girişini yasaklamak, bölge dışına çıkarmak veya bölge içerisinde belirli yerlere girmesini veya yerleşmesini yasaklamak,
l) Bölge dahilinde güvenliklerinin sağlanması gerekli görülen tesis veya teşekküllerin bulunduğu alanlara giriş ve çıkışı düzenlemek, kayıtlamak veya yasaklamak,
m) Kapalı ve açık yerlerde yapılacak toplantı ve gösteri yürüyüşlerini yasaklamak, ertelemek, izne bağlamak veya toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin yapılacağı yer ve zamanı tayin, tespit ve tahsis etmek, izne bağladığı her türlü toplantıyı izletmek, gözetim altında tutmak veya gerekiyorsa dağıtmak,
n) İşçinin isteği, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, sağlık sebepleri, normal emeklilik ve belirli süresinin bitişi nedeniyle hizmet aktinin sona ermesi veya feshi dışında kalan hallerde işçi çıkartmalarını işverenin de durumunu dikkate alarak üç aylık bir süreyi aşmamak kaydıyla izne bağlamak veya ertelemek,
o) Dernek faaliyetlerini; her dernek hakkında ayrı karar almak ve üç ayı geçmemek kaydıyla durdurmak,
