Yezidiler Kimdir? İşte İnançları ve Gelenekleri.
Irak'ta inançları nedeniyle IŞİD'in saldırılarına maruz kalan Yezidiler'in inançları, yaşayış biçimleri ve gelenekleri merak konusu oldu.
İnançları nedeniyle IŞİD saldırılarına maruz kalan Yezidiler, bir kez daha kendilerini dünyaya anlatma ve haklarındaki yanlış algıları yıkma çabasında.
Yezidiler,İmam Hüseyin ve 72 yarenini katleden zalim Yezitle bir bağlantılarının olmadığını ve ilişkilendirilmelerine şiddetle karşı çıkıyor.
ALLAH'A PEYGAMBERSİZ İNANAN HALK
Yezidiler, yol göstericileri olarak kabul ettikleri"Yezid bin Ezidiyan" ile Emevi sultanı "Yezid bin Muaviye" arasında isim benzerliği dışında başka bir ortak nokta olmadığını dile getiriyor. Yezidiler, Muaviye’nin oğlu"Yezid"in peşinden gitmediklerini, kendilerini, "Allah’a peygambersiz inanan halk" anlamına gelen "Ezdai" olarak adlandırdıklarını ifade ediyor
.
3 DİLDE YEZİDİ, KÜRTÇEDE EZİDİ
Türkçe, Arapça ve İngilizce'de "Yezidi", Kürtçe'de "Ezidi"
Irak’taki Kürtler arasında "Ezidi" olarak adlandırılan toplum için Türkçe, Arapça ve İngilizce'de, "Yezidi" ifadesi kullanılıyor. Terminolojik olarak "Ezidi'nin kelime anlamı,"Azda/Allah'ın yarattığı kişilik" demek. Kürtçe'de, Allah'ın diğer bir ismi ise "Yezdan"dır. Bazı tarihçilere göre "Yezidi" kelimesi, Zerdüştlükteki "Yezata" kelimesinden geliyor.
ŞEYTANA TAPTIKLARI İDDİASI
Yezidilikte, Yahudi, Hristiyanlık ve İslam'da yoldan çıktığı ve kötülüğün simgesi olduğuna inanılan İblis adlı meleğin kutsal ve iyi bir melek olduğuna inanılıyor. Yezidiler, "Tanrı tarafından seçilmiş" bir halk olduklarına inanıyor ve birçoğu Şeyh Adi’nin vahiy aldığını kabul ediyor. Melek Tavus’u ise "şeytan" olarak değil, Azda'nın (Allah’ın) doğruyu yanlışı göstermek için gönderdiği bir elçi olarak görüyorlar. Bu yüzden "şeytan" adını hiç kullanmıyorlar. Kendilerinin, "şeytana tapanlar" olarak anılmasını da reddediyorlar. Onlar için Melek Tavus, (ateşten olma şeytan) yedi meleğin en yücesi.
KURUCUSU BİLİNMİYOR
Kurucusu bilinmeyen Yezidiliğin, kökeninin Lübnanlı Şeyh Adi bin Musafir’e dayandığı rivayet ediliyor. Emevi hanedanı soyundan olduğu belirtilen Şeyh Adi, Bağdat’ta meşhur İslam alimi İmam Gazali’den ders almış bir sufi olarak biliniyor. Daha sonra Irak'taki Sincar (Şengal) bölgesine yerleşen Şeyh Adi'nin, Laleş Vadisi’nde 1162'de öldüğü ifade ediliyor.
Yezidiliğin "Mushaf-ı Reş" ve "Kitab-ı Cilve" adlı 2 kutsal kitabı bulunuyor. Bu kitaplarda tek tanrı inancı vurgulanmakla birlikte peygamberlik inancı bulunmuyor. Yezidilikte ilahi dinlerde olduğu gibi peygamberlik sistemi yok. İnanca göre Tanrı, insanlara elçi göndermeksizin doğrudan bilgi verebilir ve isterse onları doğru yola sevk edebilir.
BAŞKA DİNE GEÇMEK EN BÜYÜK GÜNAH
Bazı tarihi ve dini kaynaklara göre Yezidilik, ateş, güneş ve suyun kutsal sayıldığı bir inanç şekli. Bu inançta sonradan Yezidi olunmuyor. Bir Yezidi'nin başka bir dine geçmesi ise en büyük günah olarak kabul ediliyor. Dini ritüeller sözlü bir şekilde nesilden nesile aktarılıyor. Yezidilikte sözlü edebiyat, Kürtçe'nin Kurmanci lehçesinde kendini koruyor.
Yezidiler, sabah, öğle ve akşam olmak üzere günde üç defa dualar okuyor. Bunun dışında her yıl nisan ayının ikinci haftasında başlayan "Kırmızı Çarşamba" bayramından önce üç günlük oruç tutuluyor. Oruçluyken Müslümanlar gibi bir şey yemiyorlar. Diğer dinler gibi ibadethaneleri olmayan Yezidiler, sadece ruhani din adamlarının türbesini ziyaret ediyor. Türbelerde çıra yakılıp, dualar ediliyor.
DÜNYADAKİ YEZİDİ NÜFUSU
Etnik olarak Kürt olan ve Kürtçe'nin Kurmanci lehçesini konuşan Yezidiler, inançları nedeniyle sürekli tehditlere maruz kalıyorlar. Bu nedenle birçok Yezidi, Irak'ı zaman içinde terkederek başka ülkelere sığındı. Ancak yoğun göçe rağmen dünyada Yezidi nüfusunun en yoğun olduğu ülke Irak olarak biliniyor.
Buradaki nüfuslarının 500 bin olduğu belirtiliyor. Ağırlıklı olarak Musul'un Şeyhan, Hamdaniye, Sincar (Şengal) ilçeleriyle Duhok merkezi ile çevresindeki köylerde yaşıyorlar. Türkiye'de ise Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin ve Şanlıurfa illerinde ikamet ediyorlar. Yezidilerin bir kısmı da Almanya, Fransa, Belçika ve diğerAvrupa ülkelerinde yaşıyor. Dünya Yezidi nüfusunun 800 bin olduğu tahmin ediliyor.
