Londra'daki Doğubilimi ve Afrika Araştırmaları Okulu SOAS öğretim üyelerinden Prof. Gilbert Achcar  Mısır'daki gelişmeleri bbc'ye değerlendirerek: "Müslüman Kardeşler liderlik şansını kaybetti" dedi

Selefiler, ilk aşamada, parlamento seçimlerinde Müslüman Kardeşler ile yakın çizgideydi. Daha sonra araları gittikçe açıldı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Mursi'yi desteklemediler. Bugünlerdeki olaylarda ise orduyu desteklediler.

    "Belki Türkiye'deki bazı askerler, Mısır ordusunun Mursi'yi bertaraf ettiği gibi AKP rejimin bertaraf etme hayalleri kuruyor olabilir. Ama tabi ki bu imkansız. Öncelikle, bugün Mısır'da ordunun ordusu ve etkisi, Türkiye'dekinden çok daha yüksek. Türkiye'de de çok merkeziydi askerin rolü ama son dönemde bu değişti."

Burada, en büyük Selefi güç olan Nur Partisi'nden bahsediyorum. Suudi Krallığı tarafından destekleniyorlar. Suudiler, Mursi'nin devrilmesinden mutlu olduklarını gizlemediler. Çünkü Suudiler, Birinci Irak Savaşı'ndan, yani Kuveyt Savaşı'ndan bu yana Müslüman Kardeşler ile kötü ilişkilere sahip.

Ayrıca, Müslüman Kardeşler hareketini destekleyen Katar ile aralarında bir çeşit rekabet var. Suudiler, Müslüman Kardeşler karşısında bir alternatif olarak Selefi hareketi buldu. Bütün Arap dünyasında Selefi hareketleri desteklemeye başladılar.
Mısır-Türkiye karşılaştırması

- Mısır, Katar ve Türkiye bölgede 'Sünni ekseni' olarak görülüyor, özellikle Suriye konusunda. Mısır'daki son gelişmeler bu ilişkileri ve Türk hükümetinin pozisyonunu nasıl etkiler?

Yeni hükümet de Türkiye'ye Mursi hükümetinden daha az dostça yaklaşmayacaktır. Dış politikada Mursi ve Mübarek hükümetleri arasındaki devamlılık kesinlikle çok dikkat çekici. Mübarek'ten Mursi'ye geçilirken, devletin gerçek omurgası olan ordu yerinde kaldı. Ayrıca ordu, Mısır ekonomisinin neredeyse üçte birini kontrol ediyor; yani çok büyük bir güç. Bu bakımdan, pek bir değişim olmayacaktır.

Dün (Mursi'nin devrildiği 3 Temmuz günü) Türkiye'deki bazı askerlerin Mısır rüyası gördüklerinden eminim. Belki Türkiye'deki bazı askerler, Mısır ordusunun Mursi'yi bertaraf ettiği gibi AKP rejimin bertaraf etme hayalleri kuruyor olabilir. Ama tabi ki bu imkansız. Öncelikle, bugün Mısır'da ordunun etkisi, Türkiye'dekinden çok daha fazla. Türkiye'de de çok merkeziydi askerin rolü ama son dönemde bu değişti.

AKP hükümeti, arka arkaya kazandıkları seçimlerde geniş bir destek sağlamayı başardı. Müslüman Kardeşler'de ise durum tam tersi. Oylarının artması bir yana, 2011 sonundaki parlamento seçimleri ile 2012 ortasındaki Cumhurbaşkanlığı arasında geçen kısa süre içinde oylarında büyük düşüş gördü. Büyük oy kaybettiler, popülariteleri düştü ve bu düşüş devasa gösterilere kadar devam etti.

Gezi Parkı eylemleriyle Mısır'daki gösteriler arasındaki fark burada. Elbette Türkiye'de de kitlesel hareketlenmeler oldu, ama bunlar Mısır'daki darbeyle ve uluslararası medya tarafından 'tarihteki en büyük halk hareketlenmesi' olarak tanımlanan kitlesellikle karşılaştırılamaz.

 Mısır'daki Müslüman Kardeşler'in bundan sonra ne yapacağıyla ilgili bir tahmininiz var mı? Stratejileri nedir sizce?

Bu, orta sınıf bileşimi olan muhafazakâr bir parti. Liderliği içinde etkin olan çok sayıda işadamı var. İki numaralı yönetici olan ama esas lider olduğuna inanılan Hayrat Şatır da onlardan biri. Esas cumhurbaşkanı adayı o olacaktı ama seçim kurulu tarafından veto edilince, son dakikada onun yerine Mursi geçti.

Böyle bir partinin orduyla silahlı bir çatışmaya girebileceğini düşünemiyorum. Bence yapmak istedikleri, tamamen dışlanmayacakları ve pastadan pay alabilecekleri bir anlaşma için pazarlık etmek. Bunun için Washington ve Katar'ın orduyla aralarında arabuluculuk yapmasına oynuyorlar.