Geçtiğimiz hafta başında Suudi güvenlik güçlerinin, seçkin Şii âlimi Şeyh Nemr Bâkır El Nemr’e düzenlediği insanlık dışı saldırı, El Şarkiye eyaleti halkının Âl-i Suud’a yönelik öfke ateşini alevlendirdi. Bu saldırıda Şeyh El Nemr yaralandı ve tutuklandı. El Katif, El Ahsa, El Zahran, El Asir ve Necran gibi birçok şehirde halk gösteriler düzenleyerek Şeyh El Nemr’in tutuklanmasını protesto etti. Gösteriler sırasında El Şarkiyeli yirmiden fazla sivil, Suudi güvenlik güçleri tarafından ya yaralandı ya da şehid edildi. Dünya medyasında ve İran basınında geniş yer bulan bu gelişmeler, son on altı ayda Suriye’de kelimenin tam manasıyla yıkıcı bir rol üstlenen teröristlere gönderilen ileri teknoloji silahların ve mali yardımların güzergâhı haline gelen Suudi Arabistan’ın şimdi kendi halkının öfkesiyle karşı karşıya kaldığını göstermektedir.
El Şarkiye bölgesinde olayların tırmanmasıyla eş zamanlı olarak CIA Başkanı David Petraeus, Suudi makamlarla görüşmek üzere acilen Riyad’a hareket etti. Cidde’de Kral Abdullah ile görüşen Petraeus, ülke yetkililerini protestoculara nasıl davranmaları gerektikleri konusunda bilgilendirdi. Nitekim kimi diplomatik kaynaklar Şeyh El Nemr’in tutuklanmasına Amerika’nın yeşil ışık yaktığını dile getirmişlerdi. Fakat mevcut durum Amerika’nın gelişmelerden kaygı duyduğunu gösteriyor. Nitekim medyada ve siyasî uzmanların yazılarında, bölgesel İslamî uyanış bağlamında Beyaz Saray’ın Arabistan’daki gelişmelerden kaygı duyduğu, Petraeus’un Arabistan’a bu nedenle gittiği yorumları göze çarpıyor. Bir süre önce görüşleri Beyaz Saray’dakiler için hâlâ yön belirleyici olan Amerikalı eski siyasetçi Henry Kissinger, Bahreyn halkının inkılâbının devam ettiğine dikkat çekmiş ve bu inkılâbın Suudi Arabistan’a sirayet edebileceği noktasında Batı’yı uyarmıştı.
Amerika, Tunus ve Mısır devrimlerinin kaderinin tekrarlanmasından ve ekonomik alanda kendisine yeni bir ortak çıkmasından korkuyor. Çünkü Arabistan petrol yataklarının %80’i El Şarkiye’de bulunuyor. Bu bölgedeki çatışmaların yayılması, Arabistan petrolünün Amerika’ya ve müttefiki Avrupa ülkelerine ihracının durmasıyla sonuçlanabilir. Bütün bu gelişmeler, Amerika’nın İran’a petrol ambargosu uygulamayı ve bu ambargodan kaynaklanacak boşluğu doldurmak amacıyla Arabistan’a göz diktiği döneme rastlıyor. Amerika, Arabistan’ın petrol üretimini günde 10 milyon varile çıkarması için özel hesaplar yapıyor. Öte yandan El Zahran’daki Amerikan petrol şirketi ARAMCO’nun çalışanlarının %40’ını Şiiler oluşturuyor.
El Şarkiye’deki gelişmelerin etkisiyle bu işçilerin iş bırakması da mümkün görünüyor. Bütün bunları, Arabistan’da İslamî uyanış hareketinin başlaması bağlamında, Amerika ve müttefiki Avrupa ülkelerinin, bölgedeki krizin tırmanmasından duydukları kaygının nedenleri olarak görebiliriz. Bu kaygılar, CIA Başkanı’nın Arabistan’a gitmesiyle ve Suudi-Amerikan güvenlik birimleri arasındaki müzakerelerin artmasıyla sonuçlanmıştır. Arabistan’daki baskıcı ve sansürcü rejimin yanı sıra ne yazık ki Arap ve Batı medyası da El Şarkiye halkına uygulanan zulmü görmezden geliyor. Bu durum, Batı’nın bölgedeki halk devrimleri noktasında ikircikli bir tutum sergilediğini açıkça gösteriyor.
Şeyh El Nemr’in tutuklanması Âl-i Suud’un insanlık dışı tavrını gözler önüne sererken, Doğu Arabistan halkının haklarını elde etme noktasındaki kararlı tutumu, önümüzdeki günlerde gösterilerin Doğu bölgesinden Arabistan’ın diğer bölgelerine yayılacağını kesinkes gösteriyor.
Petrol zengini Katif bölgesinde sokaklara çıkan onbinlerce Suudi Arabistanlı protestocu, Suudi rejimine karşı düzenledikleri gösterilerde rejimin devrilmesini talep eden sloganlar attı. Kitlesel gösteri, Suudi emniyet güçlerinin bölgede en az üç kişiyi öldürmesinden sonra meydana geldi.
Petrol zengini bölge önden gelen din adamının tutuklanması ve zorla güvenlik güçleri karargâhına götürülmesinden sonra patlak verdi. Şeyh Nemr en Nemr, arabasına düzenlenen bir saldırı sırasında yaralanmış, ardından da Suudi güçleri tarafından tutuklanmıştı. Doğu bölgesi eyaletleri geçtiğimiz yıldan beri rejim karşıtı protestoların merkezi haline gelmişti. Göstericiler, siyasi tutukluların serbest bırakılmasını ve sosyal adaletin gerçekleştirilmesini istiyor.