Sorunun yanıtını Financial Times  başyazısında veriyor..   

Suriye’nin Türk jetini vurmasından bu yana Türkiye’deki tartışmaların odağına yerleşen ana unsurlardan birini NATO’nun bir rol üstlenip üstlenmeyeceği ve üstlenecekse bunu nasıl yapacağı oluşturuyor.

Türkiye’nin NATO’nun kurucu belgesi olan Washington Antlaşması’ndan kaynaklanan hakkını kullanarak danışma mekanizmasını harekete geçiren 4. madde bağlamında yapılacak toplantının iki ana unsurunu “dayanışma” ve “kınama” vurguları oluşturacak.

Türkiye’nin toplantının yapılması için kullandığı 4. maddede, “Taraflardan herhangi biri, taraflardan herhangi birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü zaman, tüm taraflar birlikte danışmalarda bulunacaklardır” deniliyor. Türkiye’nin 4. madde kapsamında yapılacak danışmalardan sonra bir adım daha atarak “bir NATO üyesine yapılan saldırının tüm üyelere yapılmış sayılmasına” dayanan meşhur 5. maddeyi devreye sokmaya çalışması beklenmiyor. Hatta 4. madde kapsamında 2003’te yapıldığı gibi askeri destek arayışına girilmesi bile gündemde değil.

Türkiye’nin, herhangi biri girişimde bulunması halinde, elinin boş dönme ihtimali çok yüksek olan unsuru ise 5. madde oluşturuyor.  5. madde NATO’nun ana ilkesi olma özelliğini taşısa da sıkça başvurulan bir madde değil. Bu madde İttifak tarihinde sadece bir kez, o da 11 Eylül saldırıları sonrasında aktive edildi. O dönemde bile oldukça temkinli bir söylem benimsendi.

NATO, Suriye’deki olayları çok yakından takip etse de müdahil olmamaya başından bu yana özen gösteriyor.

Türkiye, uluslararası hukuktan kaynaklanan cevap hakkını saklı tutarak konuyu uluslararası platformda en üst basamağa kadar taşımayı öngörüyor. Bu çerçevede Türkiye’nin ana hedefini Avrupa Birliği ve NATO’nun ardından konuyu Suriye’ye destek veren Rusya ve Çin’in de üyeleri arasında bulunduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne taşıyarak mümkün olduğu kadar sert bir kınama mesajı verilmesini sağlamak oluşturuyor.