Türk ve Rus heyetlerinin Suriye'nin İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'ndeki durumu ele almak amacıyla Moskova'da yaptığı görüşmelerin ikinci turu dün gerçekleşti. Rusya Dışişleri Bakanlığı binasında dün yerel saat ile 10.00'da basına kapalı başlayan görüşmelere diplomatlar, askeri yetkililer ve istihbarat yetkilileri katıldı. Türk heyetine Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, Rus heyetine ise Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sergey Verşinin ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi Aleksandr Lavrentyev başkanlık etti. Moskova'da 17 Şubat'ta gerçekleştirilen ilk toplantı uzun sürmüş ve görüşmenin ertesi gün devam etmesi kararlaştırılmıştı. Dünkü son toplantıya heyetlerin girmesiyle çıkması adeta bir oldu. İlki gibi basına kapalı yapılan ikinci tur görüşme yaklaşık 2 saat sürdü. Toplantının ardından hiçbir açıklama yapılmadı. Türk heyeti ise havaalanında kendilerini bekleyen uçakla Moskova'dan ayrıldı. 

 

Şimdi ne olacak?

 

Moskova'daki son toplantının ardından yaşanan tek değişim, Türk askerleriyle Rus askerlerinin Suriye'nin kuzeydoğusunda yeniden ortak devriye gezmeye başlamaları oldu. Haber yayınan hazırlanırken başka bir gelişme yaşanmamıştı. Moskova'daki görüşmelere ilişkin açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "Karşılıklı ateşkesin tesis edilmesi, Soçi Mutabakatı'na tekrar geri dönülmesi ve sahadaki ortak devriyeye dair görüşler paylaşıldı. Görüşmelerde netice çıkmazsa önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı düzeyinde görüşmeler olabilir" ifadesini kullanmıştı. Bu bağlamda iki ülke diplomatlarında oluşan heyetler bir sonuç alamadığından şimdi gözler Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin'in yapacağı görüşemeye çevrilmiş durumda. Liderler zirvesinin ne zaman ve hangi formatta yapılacağına dair henüz hiçbir açıklama gelmiş değil. Ancak görüşmenin yüz yüze bir formatta olması bekleniyor. Önümüzdeki günlerde bir araya gelecek iki lider İdlib'deki düğümü çözmeye çalışacak. 

 

5 ihtilaf konusu var

 

17 Eylül 2018'de Soçi'de İdlib konulu bir mutabakata varan Türkiye ve Rusya, söz konusu görüşmelerde farklı farklı talepler masaya koydular. Talepler farklı olunca doğal olarak da uzlaşmak zor oldu. Uzmanlar Ankara ve Moskova'nın İdlib konusunda neden uzlaşamadıklarını made madde şu noktalardaki ihtilafların varlığıyla izah ediyor:

1- İdlib gerginliği azaltma bölgesinin korunamamış olması ve Türkiye'nin gözlem noktalarına ulaşamaması.

2- Rusya'nın, İdlib'de askeri operasyonlara engel olmaması ve buna bağlı olarak mevcut statükonun korunamaması.

3- Silahsızlandırma bölgesinin sınırlarının belirlenememesi. 

4- M4-M5 otoyolunun, güvenliğinin sağlanarak trafiğe açılamaması.

5- İdlib'de sürdürülebilir ateşkesin sağlanabilmesi için etkili önlemler alınamaması.