Bloomberg’e göre, uydu görüntüleri Suudi Arabistan’ın ilk nükleer santralinin inşasını tamamlamak aşamasına geldiğini gösteriyor. 

 

Google Earth’in yayımladığı görüntüler, bu tesislerin araştırma merkezinin Kral Abdulaziz’in Riyada’daki Bilim ve Teknoloji Merkezi’nin güneybatı yakasında yer aldığnı gösteriyor. Bu görüntüler, Suudi nükleer programının ilerleme sürecinde olduğunu ve nükleer yakıtın bulunduğu dikey bir yapının inşaatının tamamlanmak üzere olduğunu göstermektedir. 

 

Bloomberg haber ajansına göre, bu santralin tamamlanma süreci nükleer sılahların yayılmasını yasaklama uzmanalarını kaygılandırıyor, çünkü Suudi Arabistan silahlanma amacıyla askeri olmayan nükleer programlardan yararlanmamakla ilgili uluslararası anlaşmaları henüz imzalamamış bulunuyor. Nükleer enerji elde etmiş olan bütün ülkeler, söz konusu anlaşmaları imzalamıştır. 

 

Bloomberg haber ajansı, yeni denetleyici önlemler Viyana’daki Uluslarası Atom Enerjisi Ajansı ile koordine edilene kadar söz konusu reaktörün yakıtının temin olunmayacağını bildirdi. 

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı eski direktörü ve ABD Enerji Bakanlığı Uzaktan Denetleme Araştırma Enstitüsü Başkanı Robert Kelly, “Büyük ihtimalle, bu görüntüler ülkedeki ilk nükleer enerji santraline ait görüntülerdir ve bu ise Suudi Arabistan’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiği anlamına geliyor” dedi. 

 

Blommberg, konuya ilişkin şöyle diyor: “Suudi Arabistan, nükleer bir santrale sahip olma isteğini açıkça dile getiriyor olsa da ancak kimse Suudilerin bu santralde ne yapacakları hakkında bir şey bilmiyor. Bu yüzden, nükleer silahların yayılmasına karşı olan uzmanların pek çoğu Suudi nükleer faaliyetlerini, bu ülkenin atom bombasını elde etme konusundaki resmi açıklamaları nedeniyle takip ediyorlar”.   

 

Suudi Veliaht Muhammed bin Selman da bundan bir süre önce, “Eğer İran nükleer silah elde ederse Suudi Arabistan da en kısa zamanda ve en hızlı şekilde bu silahı elde etme yönünde adım atacaktır” demişti. 

 

Bin Selman, yaklaşık bir yıl önce, “Eğer İran bölgedeki Suudi Arabistan’ın rakibi olarak nükleer silah elde ederse Arabistan’ın da bu silahı elde etmek için çaba göstereceğini” açıklamıştı.  

Bloomberg’in dediğine göre, bu açıklamalar nükleer programları denetleyen uzmanları kaygılandırmıştır, çünkü onlar İran’ın nükleer alanlarına erişebiliyorken Suudi Arabistan’da böyle bir erişme imkanları bulunmuyor. 

 

Washington Üniversitesi’ndeki nükleer silahların yayılmasının yasaklaması konusundaki eski araştırmacı ve diplomat Sharon Squassoni, Washington’daki mevcut tartışmaların Suudi Arabistan’ın nükleer silah elde etme peşinde olup olmadığı etrafında döndüğünü söyledi. 

Bloomberg, ayrıca, “ABD Kongresi, Suudi Arabistan’a hassas teknolojinin olası transferini araştırmaya başladığından beri, Suudi nükleer programı üzerindeki yoğunlaşmanın da ikiye katlandığını” söyledi. 

 

Bloomberg’e göre, Arjantin’deki devlete ait IMVAP SE şirketi, Suudi Arabistan’a bir birim sattı ve Riyad ise bu yıl bu birimin startını vermeyi planlıyor. Birimin muhafaza bölümünün yüksekliği 10 metre ve çapı ise 2,7 meteredir. 

 

Robert Kelly’e göre, bu özellikler diğer araştırna tesislerinin özellikleri ile de uymlu. 

Kelly, Zamil yatırım şirketinin yayımladığı görüntülere dayanarak bu sonuca ulaşıyor. 

Suudi Arabistan’da bir çelik korunak inşa edilmiş ve zenginleştirilmiş uranyum yakıtı orada depolanacak. Ancak zenginleştirme oranı silah üretebilecek düzeyde değildir. 

Suudi Arabistan halihazırda, SQP (smal quantities protocol) protokolünü imzalamış durumda. 

 

“Küçük miktarlar protokolü”, Ajans ile kendilerinin yanında nükleer maddelerin bulunmadığını veya az miktarda bulunduğunu açıklayan ülkeler arasında imzalanan bir anlaşmadır. Diplomatlar, bu anlaşmanın Ajans’ın (IAEA) kurallarının dezavantajlarından biri sayıldığını ve Ajans’ın müfettişleri için istenilen yeri denetleme imkanı sağlamadığını belirtiyorlar.