ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Washington'daki Heritage Vakfı'nda 'Anlaşmadan sonra: Yeni bir İran stratejisi' başlıklı konuşma yaptı.

 

Trump yönetimi, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmayla kaldırılan tüm yaptırımları yeniden yürürlüğe koydu. Yaptırımların ilk dilimi 7 Ağustos'ta, ikinci dilimi de bugün devreye girdi.

 

ENERJİ, FİNANS, NAKLİYAT

Bugün uygulamaya konulan yaptırımlar, İran ekonomisinin temel direkleri konumundaki petrol ihracatı, deniz taşımacılığı ve bankacılık sektörlerini vurdu.

 

BAZI ÖDÜNLER

Yaptırımlar, İran'la ticaret yapan ülkeleri de olumsuz etkileyecek.

 

Trump: Tüm dünyayı İran'ı tecrit etmeye çağırıyoruz

Yine de Trump ile yönetiminin defalarca 'tarihin en büyük yaptırımından, İran'a bugüne değinki en büyük darbeden, 5 Kasım'dan itibaren İran'la iş yapacak her kurumu ve devleti çok sert cezalandıracağından' söz etmesine karşın, uluslararası destek toplayamadığı için planından ödün vermek zorunda kaldığı dikkatlerden kaçmadı.

 

HANGİ 8 ÜLKE?

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran'dan petrol alımıyla ilgili yaptırımlarda geçici muafiyet uygulanacak 8 ülkeyi açıkladı: Çin, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Japonya, Tayvan, Türkiye, Yunanistan…

Bu 8 ülke, İran'dan en çok petrol alan ülkelerin başını çekiyor.

İran Devrim Muhafızları Komutanı, BM'de Trump'a gülünmesini yorumladı: ABD'ye yönelik tecridin arttığı mesajıydı

Daha önce geçici muafiyet süresinin en fazla 180 gün olacağı ve akabinde petrol alımında daha da azaltıma gidilmesinin talep edileceği söylenmişti. Bugünkü basın toplantısında muafiyet süresiyle ilgili açıklama yapılmadı.

 

POMPEO: BİRAZ ZAMAN LAZIM

Basın toplantısında "Bu ülkelerin her biri son 6 ayda İran'la ticaretini büyük ölçüde azalttı, hatta ikisi İran'dan ürün alımını durdurdu. Amacımız zaman içerisinde İran yönetimiyle yapılan ticaretin tamamen bitirilmesi" diye konuşan Pompeo, bu 8 ülkenin petrol ithalatını sıfırlamak için biraz daha zamana ihtiyaç duyduğunu dile getirdi. 20'den fazla ülkenin zaten İran'dan petrol alımını kıstığını, İran'ın petrol satışının günde 1 milyon varilden fazla azaldığını ve mayıstan beri petrol gelirinde 2.5 milyar dolardan fazla kayba uğradığını söyledi.

 

AB'YE DE BAZI AYRICALIKLAR

Hazine Bakanı Steven Mnuchin de Avrupa Birliği'nin (AB) İran'la arasında insani yardım ve bazı ticari falliyetler dahil belli transferleri devam ettirmesine izin vereceklerini söyledi.

Daha önce AB, İran ile ticareti sürdürebilmek adına yeni bir kurumsal yapı oluşturma çalışmaları yürüttüğünü duyurmuştu.

Mnuchin, bunun ABD'nin tek bir günde İran'a yönelik aldığı en büyük ve kapsamlı yaptırım kararı olduğunu ve özellikle İran'ın ekonomisini hedef aldıklarını dile getirdi.

 

BUŞEHR, ARAK, FORDO YAPTIRIM DIŞI

İki bakanın 'ABD'nin gelmiş geçmiş uyguladıkları arasında en serti', 'tarihin en geniş kapsamlısı ve en uzunu' diye nitelediği yaptırım listesine 700'den fazla kişi ve kurum konuldu.

İran Atom Enerjisi Kurumu ile 23 iştiraki yaptırım listesinde. Ama Rusya'nın İran'da inşa ettiği Buşehr nükleer santralını yaptırım dışında tutan ABD, Buşehr'in yanısıra Arak ve Fordo nükleer tesislerinde de sivil projelerin devam etmesine izin vereceğini açıkladı. Ancak yeni sivil nükleer proje için muafiyet tanımayacağını duyurdu.

 

TAHT OYUNLARI SORUSU

Basın toplantısında, Trump'ın İran'a yaptırımlarla ilgili kendi fotoğrafıyla Taht Oyunları posteri gibi paylaşım yaptığı hatırlatılıp bunun münasip olup olmadığı soruldu.

Soruya sinirlenen Pompeo, gazeteciyi azarlar tarzda bir yanıt verdi:

"Bu Taht Oyunları memesi çok büyütüldü. (İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı) Kasım Süleymani benzer şekilde yanıt verdiğinde hiçbirinizin yorum yaptığını görmedim. Ellerinde Amerikalı kanı olan bir adam sözkonusu. Amerikan askerlerini öldürdü. Ve bu komik değil." 

 

POMPEO: YA 180 DERECE DÖNERLER YA DA ÇÖKERLER

Yaptırımlardaki amacın İran'ı zararlı faaliyetlerini terk etmeye zorlamak olduğunu iddia eden ABD Dışişleri Bakanı, "İran rejimi ya 180 derece dönüş yapıp normal bir ülke gibi davranmaya başlar ya da ekonomisi çöker" dedi.

 

'İNSAF ETMEDEN ARALIKSIZ YAPTIRIM' MESAJI

İran'la yeni bir anlaşmanın mümkün olmasını umduklarını, ama mayısta yaptığı açıklamada İran'a koştuğu 12 şart yerine getirilmediği sürece yaptırımlara ara vermeden devam edeceklerini söyleyen Pompeo, ABD yaptırımlarını delen ve gizlice ticaretine devam eden ülkelere de 'hızlı ve şiddetli' cezalar uygulayacaklarını savunarak şöyle konuştu:

 

'YAPTIRIMI İHLAL EDENİ PİŞMAN ETME' TEHDİDİ

"Söz veriyorum ki, İran ile ticarete devam ederek yaptırımlarımızı delmek, İran ile ticareti bitirmekten çok daha acılı ve zararlı olacaktır."