Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Türk hava sahasını ihlal eden Rus uçağının düşürülmesinden sonra ilk defa Rusya'nın St. Petersburg kentinde yaptığı görüşmede, iki ülke arasında başta Türk Akımı projesi, Akkuyu Nükleer Santrali, turizm, Türk inşaat firmalarına uygulanan yaptırımların kaldırılması, Suriye konusunu ele aldığını, iki liderin, başta ekonomik ilişkiler olmak üzere, siyasi ve askeri alanda işbirliğinde kararlılık gösterdiğini kaydederek, bunun duraklayan ikili ilişkilerin hızla toparlanmasını sağlayacağı vurguluyor.

 

"Rusya, Almanya kadar ekonomi açısından vazgeçilmez bir ülkedir"

AA muhabirine konuşan Atılım Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Ali Karasar, Türkiye’nin iki önemli ticari ortağının Almanya ve Rusya olduğunu hatırlatarak, “Rusya, Almanya kadar ekonomi açısından vazgeçilmez bir ülkedir. Sadece enerji işbirliği konusunda değil, stratejik anlamda Rusya, Türkiye için önem arz eden ülkelerden biri. Bu yüzden Türkiye ve Rusya’nın ilişkilerinin kötü olması iki taraf için de arzu edilebilir bir şey değildi. İlişkilerin düzeltilmesi için tarihi, dev bir adım atılmıştır.” dedi.

 

Türkiye–Rusya ilişkilerinin zaman zaman kriz dönemleri yaşasa da işbirliği içerisinde olduğunu belirten Karasar, bugünkü zirvenin bu işbirliğinin örneklerinden biri olduğunu vurguladı. 

 

Hassasiyetlere saygı

Eski Avrupa Birliği Bakanı Prof. Dr. Beril Dedeoğlu ise Türkiye-Rusya ilişkilerinde üç aşamalı bir yol izlendiğinin altını çizerek, birincisinin ekonomi, vize kolaylıkları, yatırımlar, ticari malların alımı gibi konuları tekrar geliştirerek eski döneme geri dönme olduğunu belirtti. İkinci adımın, bunun daha da geliştirilmesi olduğunu vurgulayan Dedeoğlu, geliştirmeden kastın sektör çeşitlenmesi yaratılmasıyla ilgili olduğunu ifade etti.

 

 Putin ve Erdoğan ortak açıklamasında ekonomik alanda yapılacak çalışmalardan bahsetti. İki lider Akkuyu Nükleer Santrali'nin stratejik yatırım statüsü alacağını belirtirken, Türk-Rus ortak fonu için ilk adımların atıldığını da ifade etti 

 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün 'uçak krizi' sonrası ilk defa bir araya geldi. Putin ve Erdoğan, ilişkilerin eskisinden daha kuvvetli olacağını belirtirken ekonomik alanda yapılacak çalışmalar hakkında bilgi verdi.

 

Rusya Devlet Başkanı Putin'in sözlerinden notlar;

 

* Kriz öncesi ilişkilerimizin seviyesine tekrar geri dönmek için neler yapabileceğimizi konuştuk. Ülkeler arasındaki ilişkileri eski ticari hacmine ulaşması için neler yapabileceğimizi konuştuk

 

* Ticaret hacmimiz krizden sonra yüzde 20-23 geriledi. Eski ticaret hacmine ulaşmak için elimizden geleni yapacağız. Ticari projeleri harekete geçirerek 2016-2019 arasındaki orta vadeli programı hayata geçirmeyi planlıyoruz.

 

* Öncelikle yatırımların artırılması, projelerin değerlendirilmesi, iki ülkenin de iş dünyasının desteğiyle, iki ülkenin büyük şirketlerinin yöneticileriyle görüşerek ilişkilerimizi eski seviyesine çekmeyi planlıyoruz.

 

* Bunun için karma komisyonlar çeşitli görüşmeler gerçekleştirecek. Ticari işbirliğinde en önemli kilit noktayı enerji ve enerji projeleri tutuyor. Enerji projelerini hayata geçirmek için somut politik adımlar atmamız gerekiyor.

 

* Nükleer santral, Türk Akımı gibi projelerde Türkiye zaten adımları attı. İnşaat projeleri hayata geçirilecek. Projeler tekrar gündeme geliyor. Türklerin inşaat projelerinde çalışmasına yeniden başlanacak. Gerekli ulaşım projeleri de ele alınacak.

 

* Rus projelerin Türkiye'ye gelmesi konusunda bazı kısıtlamalar getirmiştik. Kriz öncesi döneme dönebilmemiz için tabii ki zamana ihtiyacımız olacak. Turistlerimizi güvenliğinin maksimum sağlanması için charter uçuşlarının yeniden başlatılması da yine bir zaman meselesi ama muhakkak olacaktır.

 

* Ekonomik işbirliği ile ilgili konuları politize etmeyiz. Güney Akım, Güney Avrupa'ya tüketicilere ulaşımı ile ilgili endişelerimiz var. Avrupa bir karar aldı, Bulgaristan'a bir mektup gönderdi. Çalışmaların sona ermesiyle ilgiliydi. Bir türlü sonuca ulaşamadık. Bulgaristan'ın dönmek istediğini görüyoruz. Ancak bir takım zararlara uğradık. bu yüzden de hukuki anlamda Avrupa tarafından garantilere ihtiyacımız var ve bu sağlanmıyor. Türk Akımı'nı biz alternatif olarak düşünmedik.

 

* Türk Akımı'nın bir kısmı Türkiye'nin iç pazarı için düşünüldü. Bugün de yine bu çerçevede konuştuk. Türk Akımı en kısa zamanda hayata geçirilebilir. İkinci yönü ise Avrupa. Türk ortaklarımızla görüşmeye hazırız. Ama bunun için bütün taraflarla anlaşmaya varılmalı.

 

* Güney Akımı'ndan farklı olarak geçmiş dönemde ülkeler arasındaki krize rağmen Türk tarafı çalışmayı bırakmadı. İzinler konusunda somut adımlar attılar. Henüz ilaveten görüşülmesi gereken konular var.

 

* Akkuyu hakkında; Türkiye'deki üç yasaya bu konuda gerekli değişiklikler getirildi. Bütün bunlar büyük projelerin on milyarlarca dolarlık projelerin hayata geçirilebileceğini gösteriyor.

 

* Vize konusu çözülmesi lazım. Bu da ekonomik işbirliğini etkiliyor. Türk ortaklarımızın ulaşım konusunda demiryolu taşımacılığı konusunda, hava ulaşımı konusunda vize kısıtlamaları yüzünden ekonomik sorunlarla karşılaştığını görüyoruz. Bunu ortadan kaldırmaya çalışacağız.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmasından notlar;

 

* Chater uçuşların tekrar hayata geçirilmesi, tarım ürünlerindeki tedbirlerin ortadan kaldırılması, vizesiz rejimin tekrar yürürlüğe girmesi, aynı şekilde başlaması için gerekli adımları atacağız.

 

* Akkuyu Nükleer Santrali'ne stratejik yatırım statüsü vereceğiz. Türk Rus ortak fonu konusunda mutabık kaldık.

* Savunma sanayi konusunda işbirliğimizi arttıracağız. Ankara Moskova hattını yeniden güven dostluk haline getireceğiz.

* Türk Akımı projesi hızlı bir şekilde hayata geçirilecektir. Özellikle daha da etraflıca ele alınacak. Avrupa'ya geçmesi noktasındaki adımları da ilgili bakanlarımız dayanışma halinde sürdürecek.

 

* Türkiye Rusya ilişkilerinde ekonomik alanda 35 milyar dolar ticaret hacmini yakalamış ülkeleriz, 27-28 milyara indi, 100 milyar dolar hedefte kararlıyız.

 

* Akkuyu Projesiyle ilgili beklenen konu buranın stratejik bir yatırım haline getirilmesiydi. Süratle bu konudaki karar alınacak böylece Akkuyu stratejik yatırım konusu içerisinde yerini alacaktır. Teşvik yasasından o da istifade edecektir. Türk Akımı'nın gelişinde iki hat olacak. Bu hattan Türkiye istifa edeceği gibi Avrupa'ya göndereceğiz. Bu hattın inşa edilmesi önceki hedeflerimizdir.

 

* Bir kıyas zemini teklif ediyorsunuz. Biz Türkiye-Rusya ilişkilerinde ekonomik alanda 25 milyar doları ticaret hacmi olarak yakalamış iki ülkeyiz. Bu son gelişmeden sonra bir düşüş oldu, 27-28 milyar dolara kadar. Burada ÜDİK anlaşmamız var. Nitekim bu yıl sonu itibarıyla tekrar St. Petersburg'da kaldığımız yerden yolumuza devam edeceğiz. Hedefimiz 100 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmak.

 

* Turist konusunda Türkiye'ye ciddi bir sağlanan imkan vardı. Bu süreci de bir kenara bırakmamız mümkün değil. Bugün yaptığımız görüşmelerde de sayın Başkan chartera yönelik müzakereleri hızlandıracağını söylediler. Bu kaynaşmanın yeniden olacağına dair önemli bir işarettir, tekrar teşekkür ediyorum.