Türkiye-İsrail anlaşmasının ayrıntılarını Başbakan Binali Yıldırım saat 13.00’de Çankaya Köşkü’nde düzenleyeceği basın toplantısında açıklayacak.
ERDOĞAN ÜÇ ŞART KOŞMUŞTU; İKİSİ OLDU, BİRİNDEN TÜRKİYE VAZGEÇTİ
Mavi Marmara olayının ardından İsrail’le diplomatik ilişkiler “ikinci katip” düzeyine indirilmişti. O dönemde Başbakan olan Erdoğan, ilişkilerin normalleştirilmesi için üç şart ortaya koymuştu;
* İsrail özür dileyecek
* Mavi Marmara mağdurlarına tazminat ödeyecek
* Gazze’ye yönelik deniz ambargosunu kaldıracak.
İsrail, özür şartını yaklaşık iki yıl önce yerine getirmişti. Tazminat konusunda da İsrail ve Türk yetkilileri arasında yürütülen görüşmelede 20 milyon dolarlık bir fon üzerinde uzlaşmaya varılmıştı. Ancak Erdoğan’ın “Gazze’ye ambargo kalksın” ısrarı nedeniyle uzlaşma sağlanamamıştı.
ERDOĞAN AMBARGODAN VAZGEÇTİ, ANLAŞMA SAĞLANDI
İsrail tarafı ise, Gazze’ye uygulanan deniz ambargosunun “uluslararası kurallar çerçevesinde yapıldığını” vurgulayarak, bu konunun “ulusal güvenlik meselesi olduğunu” Türkiye’ye bildirmiş, ambargonun kaldırılmasının söz konusu olmayacağını açıklamıştı. İsrail’in geri adım atmaması üzerine, bunu yapan taraf Türkiye oldu.
Türkiye, Gazze’de bir enerji santrali ve tuzlu su arıtma tesisi kurulmasına İsrail’in izin vermesi koşuluyla, “Gazze’ye uygulanan ambargo kalkmalı” ısrarından vazgeçti.
Diplomatik kaynaklara göre, enerji santrali ve arıtma tesisi de, İsrail’in sıkı denetimi altında kurulacak. Bu tesislere ilişkin malzemeler Gazze’ye deniz yoluyla doğrudan gönderilmek yerine, önce İsrail limanlarına indirilecek. Buradaki denetimlerin ardından Gazze’ye geçişlerine izin verilecek.
HAMAS’IN TÜRKİYE BÜROLARI “SIFIRLANACAK”
İsrail’le varılan anlaşmanın bir başka şartı ise, Hamas’ın Türkiye’deki temsilciliklerinin, bir anlamda”sıfırlanması” olacak.
Türkiye’deki Hamas bürolarında İsrail’in “uygun görmediği” isimler bulunamayacak, Türkiye, yine İsrail’in “onay vermediği” Hamas yetkililerine ülkeye giriş izni de vermeyecek.
Hamas’ın İstanbul’daki bürosu, bir “operasyon merkezi” olmaktan çıkıp, “küçük, etkisiz ve temsili bir büro” haline getirilecek.
Erdoğan, bu konuyu hafta sonunda İstanbul’da görüştüğü Hamas’ın siyasi lideri Halid Meşal’e “yüz yüze anlatmayı” tercih etmişti.
KARŞILIKLI BÜYÜKELÇİ ATANACAK
İki ülke arasındaki uzlaşmanın ardından, hem Türkiye, hem de İsrail bunu Bakanlar Kurullarından geçirecekler. Uygulama, her iki ülkenin de Bakanlar Kurulu kararlarını almalarının ardından başlayacak. Bunun da, önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesi bekleniyor.
Bakanlar Kurulu kararlarının ardından ise, Türkiye Tel Aviv’e, İsrail ise Ankara’ya resmen Büyükelçi atayacak. Böylece iki ülke diplomatik ilişkileri yeniden eski seviyesine dönecek.
Türkiye ile İsrail Arasındaki Anlaşmanın Şartları
1-) Filistin basınının Siyonist kanal 2 televizyonundan aktardığı habere göre, altı yıldır bozuk olan Türkiye – İsrail ilişkilerini normalleştirecek anlaşmanın ilk şartı karşılıklı olarak büyükelçilerin yeniden gönderilmesini, karşılıklı resmi ziyaretlerin gerçekleştirilmesini ve NATO ve BM nezdinde yapılacak sözleşmelerle aleyhlerinde iş görmemeyi (söz söylememeyi) öngörüyor. [Bu madde, Türkiye’nin uluslararası platformlarda Filistin’e sahip çıkamayacağı anlamına geliyor.]
2-) Filistin basını anlaşmanın ikinci şartını şu ifadelerle duyurdu: “Türkiye, Gazze Şeridi’ne uygulanan ambargonun kaldırılması şartından vazgeçerek yerine İsrail işgalini resmen kabul etmek anlamına gelecek şekilde Gazze’ye Türkiye’den gönderilecek gıda ve türlü ekipmanların Siyonistlerin kontrolündeki Aşdod limanında kayda geçtikten sonra Gazze’ye girişine razı oldu. Türkiye, ayrıca uluslararası gözlemcilerin denetiminde Gazze’ye bir elektrik santrali, hastane ve deniz suyu artıma tesisi kuracak.”
3-) Siyonist işgal rejimi, Mavi Marmara şehitlerinin ve yaralarının ailelerine toplamda 21 milyon dolar değerinde tazminat ödeyecek bunun karşılığında ise Türkiye, bu olaydan sonra kendi vatandaşları tarafından açılan bütün davaların geri çekilmesini sağlayacak.
4-) İşgal yönetimi, Hamas’ın Türkiye üzerindeki faaliyetlerini bütünüyle durdurması şartından vazgeçti ve askeri sahada faaliyet gösteren Aruri gibi isimlerin Türkiye’ye girişini yasaklayan bir şartı kabul ettirdi. Buna göre Hamas, Türkiye’de siyasi temsilcilik bulundurma hakkını saklı tutacak.
5-) Türkiye ve İsrail arasında, ekonomi, enerji ve doğalgaz anlaşmalarının yanı sıra istihbarat paylaşımı ve güvenlik koordinasyonu konularında da genişletilmiş ve yoğunlaştırılmış anlaşmalar imzalanacak.
Öte yandan Haaretz gazetesinin haberine göre ise anlaşma, yaklaşık 10 gün önce Mossad şefi Yossi Cohen’in gizli bir ziyaret ile Türkiye’ye gelerek MİT müsteşarı Hakan Fidan ile görüşmesi sonrasında uygulamaya kondu bile. Gazetenin iddiasına göre Cohen – Fidan görüşmesinin ana gündem maddesi Türkiye’deki Hamas varlığı konusu idi ve bu konuda o gün mutabakata varıldı.
Anlaşmaya göre Türkiye, artık Hamas’ın doğrudan ya da dolaylı olarak askeri aktivitelerine hiçbir şekilde ev sahipliği yapmayacak. Türkiye’deki Hamas büroları yalnızca diplomatik misyon görevi görecek. Haaretz, Hamas lideri Halid Meşal’in “anlaşmanın arka planda yürürlüğe girdiği bir dönemde” (geçtiğimiz iki gün içinde) Türkiye’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmesini de bu kapsamda değerlendirdi.
Geçtiğimiz yıla kadar Türkiye’de ikamet eden Hamas liderlerinden Salih Aruri’nin 2014 yılında 3 Siyonist yerleşimcinin kaçırılması operasyonunu organize eden kişi olduğu ortaya çıkmıştı. Salih Aruri, Türkiye ile İsrail görüşmelerinin başladığının ilan edilmesinin hemen ardından Türkiye’den ayrılmıştı.
Bugün gerçekleşecek nihai toplantıya ise Türkiye adına dışişleri müsteşarlığı görevinden BM daimi temsilciliği görevine atanan Feridun Sinirlioğlu liderlik edecek. İsrail heyetine ise Netanyahu’nun özel temsilcisi Joseph Ciechanover ve ulusal güvenlik danışmanı Yaakov Nagel liderlik edecek. Tarafların anlaşma şartlarını fiilen ilan etmesi bekleniyor. Gayrı resmi olarak yürürlüğe girdiği iddia edilen anlaşmanın resmi olarak yürürlüğe girmesinin ise iki hafta içerisinde gerçekleşmesi bekleniyor.
islamianaliz
|
