Irak'taki bazı Sünni liderler, yeni hükümeti kurmakla görevli Başbakan Haydar el Abadi ile çalışabileceklerini açıkladı. Bu kararın ülkedeki siyasi tıkanmışlığa son vermesi bekleniyor.
Bir grup Sünni lider ortak kaleme aldığı açıklamada merkezi hükümette olduğu gibi kendi bölgelerindeki güvenlik ile yönetim konularında Sünnilere eşit haklar tanınması durumunda yeni hükümete katılabileceklerini belirtti.
Açıklamada, Sünni bölgelere yönelik top atışlarına son verilmesi ve bu bölgelerin yerel halk tarafından yönetilmesi vurgusu yapıldı.
Irak ordusunda reform çağrısı yapan Sunni liderler açıklamalarında, siyasi mahkûmların da serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.
BBC'ye konuşan Anbar'dan bir kaynak açıklamanın 6 Sunni bölgesindeki liderlerce kaleme alındığını ve "devrimci aşiretler ile askeri konsey" tarafından da onaylandığını söyledi.
Daha önce ülkedeki en güçlü Sünni aşiret liderlerinden Ali Hatem Süleyman, Sünnilerin hakları korunduğu takdirde, yeni başbakan ile çalışmaya hazır olduğunu açıklamıştı.
Süleyman, IŞİD’e karşı savaşıp savaşmayacaklarına ise sonra karar vereceklerini söylemişti.
AB, IŞİD'e karşı silah yardımını üyelere bıraktı
Öte yandan AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanları Irak'ta dini azınlıklara karşı işlenen "suçlar ve ihlaller"i kınadı, Almanya, insanlar katledilirken "kenarda durup seyredemeyeceklerini" söyledi.
Bugün yapılacak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi toplantısında da IŞİD'e parasal yardım veya destek veren ülkelere karşı yaptırım tehdidi içeren bir karar tasarısının onaylanması bekleniyor.
Brüksel'de olağanüstü toplanan Avrupa Birliği dışişleri bakanları IŞİD'e karşı savaşan Irak'lı Kürtleri silahlandırma konusundaki kararı tek tek üye ülkelere bıraktılar.
AB dışişleri bakanları yazılı açıklamalarında "AB Irak'daki güvenlik durumunun kötüleşmesinden ciddi kaygı duymaya devam ediyor ve IŞİD ve müttefiki silahlı gruplar tarafından yürütülen saldırıları en sert şekilde kınıyor" ifadesini kullandı.
'İnsanlık suçları'
Açıklamada "temel insan haklarına karşı işlenen ve özellikle de dini azınlıkları ve zor durumdaki grupları hedefleyen suç ve ihlaller" de kınandı.
Bakanlar, bu ihlallerin insanlığa karşı işlenmiş suçlar kategorisinde ele alınması ve soruşturulması çağrısı yaptı.
IŞİD şiddetinden kaçarak evlerini terkeden Iraklıların sayısının 1 milyon 200 bin olduğu tahmin ediliyor.
Dışişleri bakanları tek tek üye ülkelerin Kürdistan bölgesel yetkililerinin yaptığı silah yardımı çağrısına olumlu yanıt vermesini memnuniyetle karşıladıklarını kaydettiler ve şu notu koydular:
"Bu tür yanıtlar her bir üye ülkenin imkanları ve yasalarının izin verdiği ölçüde ve merkezi Irak hükümetinin onayı ile yapılacaktır."
Askeri yardım vaadleri
Şu ana kadar fiilen Kürtlere silah yollamaya başlayan iki ülke, ABD ve Fransa. Çek Cumhuriyeti, Kürtlere askeri malzeme yollamaya hazırlandığını açıkladı. İngiltere ve Hollanda ise IŞİD'e karşı Kürtlerden ve Irak hükümetinden gelecek silah yardımı isteğine olumlu bakacaklarını bildirdiler.
Bugünkü görüşmelerden sonra Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, Kürt liderler ve Bağdat hükümetiyle görüşmek ve en çok ne tür desteğe ihtiyaç olduğunu tartışmak üzere Irak'a uçacağını açıkladı.
Steinmeier, "İnsanlar orada katledilirken kenarda durup seyredemeyiz. Şu anki tehdit düzeyi devam ederse, silah desteği yapmamız gereği doğabilir, bu ihtimali dışlayamam" diye konuştu."
Toplantı, AB'yi Irak'ta olan bitenle ilgili hiç bir şey yapmamakla eleştiren Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius tarafından çağırılmıştı.
Abadi görevi devraldı
Bu arada Irak'ta yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Meclis Başkan Yardımcısı Haydar el Abadi'nin dün eski başbakan Nuri Maliki'den görevi teslim almasıyla ülkedeki tehlikeli hükümet krizi şimdilik aşılmış görünüyor.
İç ve dış müttefiklerinin desteğini kaybeden Maliki düne kadar istifa etmemekte direniyordu.
Irak'ın en güçlü Sünni aşiret liderlerinden biri, Sünnilerin haklarını koruduğu takdirde yeni başbakanla işbirliği yapmaya hazır olduğunu söyledi.
Ülkenin en güçlü Şii din adamı Büyük Ayetullah Ali el Sistani de Abadi'ye destek verdiğini söyledi.
Abadi 2003 yılında sürgünden döndüğünden bu yana bir çok önemli göreve getirilen tecrübeli bir politikacı ve kendisinden önceki başbakan Nuri Maliki'nin mensubu olduğu Dava partisinin daha ılımlı ve uzlaşmalara açık kanadından sayılıyor.