Wikileaks belgeleri ile ses getiren önemli dosyalardan bir tanesinde 2006 yılında Amerika’nın Şam Büyükelçisi olan William Roebuck’un Suriye özelinde Washington’a sunduğu bildiler olmuştu.
Söz konusu sızdırılan belgeler Amerika’nın bölgedeki gizli operasyonlarını ve planlarını net bir şekilde açığa koyarken aynı zamanda Suriye devletinin sosyal ve siyasi zaaf noktalarını ve bu doğrultuda yapılan askeri ve siyasi alınacak kararları içermekte.
Suriye dosyası içerisinde yer alan temel başlıklar ;
1- Beşar Esad ve etrafındaki karar alıcı küçük grubun özgüvenleri eskisinden daha çok. Şam yönetimi içerisindeki bu küçük karar alıcıları Amerikan çıkarları doğrultusunda yanlış kararlar almaya zorlayabiliriz.
2- Suriye ekonomisi kısa bir süre daha istikrarını koruyacaktır. Ekonomi içeride zayıf ve ağır darbe almış durumda. Atılacak adımlar ile Şam yönetiminin bu konudaki alacağı kararlar sınırlandırılabilir.
3- Hariri dosyası ve Lübnan özel mahkemesinin tavsiyeleri: Hariri suikastının azmettiricisi ve faili olarak Beşar Esas üzerinde baskı oluşturmak onu mantıksız davranmaya itecektir.
4- Beşar Esad İran ile işbirliğini koruyarak hareket ediyor. Ancak bu ittifak bölgedeki Sünnileri tehdit etmekte.
5- Gerekli Öneriler: İran’ın Suriye’deki etkisi nedeniyle Sünni grupların var olan endişeleri artırılmalı. Sünniler özellikle fakir yerleşim bölgelerinde İran etkisi ile artan Şii nüfustan rahatsızlık duymakta. İran’ın Suriye’de devam eden ticari faaliyetleri ve yaptığı camilerde bu gruplarda endişe yaratmakta. Mısır ve Suudi Arabistan bu konuda ortak hareket etmekte. Ve biz Amerika olarak bu işbirliğine destek vermeliyiz.
6- Şam yönetimi özellikle Beşar Esad’ın anne tarafından küçük bir grubun yönetiminde. Ve bu durum yönetim içerisinde ihtilaflara neden olmakta. Söz konusu bu grup Suriye’de yolsuzluklar ile meşhur olmuş durumda. Özellikle Alevi gruplar ve aile içerisinde bazı gruplar rejime karşı hareket etmekte. Bu anlamda içlerinden bazıları bizim ile temasa geçerek Beşar Esad sonrası için konuşmak istediler.
7- Beşar Esad ile yaşadığı ihtilaflar sonrası Fransa’ya kaçan Suriyeli siyasetçi Abdulhalim Hedam Suudi Arabistan ve diğer Arap medya kuruluşları tarafından desteklenmeli. Bu Beşar Esad’ın daha radikal kararlar almasına yol açarak Şam yönetiminin tamamen inzivaya çekilmesini sağlayacaktır.
8- Askeri kanat içerisindeki ihtilaflar: Darbe söylentileri ile askeri kanat içerisinde rahatsızlıklar oluşturulmalı. Abdulham el Hedam ile Suudi Arabistan’ın görüştürülmeli ve bu görüşmeler kontrollü bir şekilde ifşa edilmeli. Darbe ve komplo paranoyası rejimin alacağı kararları etkileyecektir.
9- Beşar Esad’ın gerçekleştirdiği sınırlı reformlar ülkeden kaçan Suriyelilerin tekrar ülkelerine dönerek yatırım yapmalarına neden oldu. Bu ise toplumu açık hale getirdi. Bu nedenle yapılacak yeni reformların önü alınmalı ve alınan karar ve reformlar diğer ülkeler ile karşılaştırılarak huzursuzluk yaratılmalı.
10- Suriye’nin mevcut ekonomik durumu büyük ölçüde dışarıdan gelecek yatırıma bağlı. Özellikle Körfez ülkelerinden gelecek yabancı yatırımlar engellenmelidir.
11- Kürt meselesi: Kürtlerin şikayet ve sorunları daha fazla dile getirilerek diğer Arapları rahatsız etmeyecek şekilde desteklenmeli. Rejime karşı Arap ve Kürt gruplardan ortak bir ittifak oluşturulmalı.
12- Suriye’de hızlı bir şekilde terör örgütlerinin sayısı artmakta ve terör eylemleri yaşanmakta. Şam yönetiminin bunlara karşılık terör ile mücadele yeterli olmadığı algısı oluşturularak istikrarsızlık yaratılmalı.
Rejime muhalif İslami grupları bu kategoriden ayırıyoruz. Bu gruplar hakkında ileriye dönük potansiyellerine ilişkin bir değerlendirme şuan için yapamıyoruz. Beşar Esas bu yıla daha güçlü bir şekilde girecek. Ancak Şam yönetimi içerisindeki zayıf noktalar varlığını korumakta. Söz konusu bu zayıf noktaları kullanarak Beşar Esad’ı yanlış kararlar almaya zorlayabiliriz
