ABD Başkanı Barack Obama, Ermenilerin 1915 yılı olaylarının yıl dönümü olarak kabul ettikleri 24 Nisan ile ilgili açıklamasında, Ermenice “Büyük Felaket” anlamına gelen “Meds Yeghern” ifadesini kullandı.
Obama, bu yıl, beklenenin aksine açıklamasını bir gün öncesinden yaptı.
Açıklamasında, "Bu yıl, 20. yüzyılın ilk toplu mezalimi olan Meds Yeghern'in 100. yılını anıyoruz” ifadesini kullanan Obama, şunları kaydetti:
"1915'ten başlayarak Osmanlı İmparatorluğu’nun Ermeni halkı sürgün edildi, katledildi ve ölüme yürütüldü. Tarihi anayurtlarındaki kültür ve mirasları silindi. Tüm tarafları acılara maruz bırakan korkunç şiddet sırasında 1,5 milyon Ermeni can verdi. 1915 yılının dehşetleri gözler önüne serildiğinde, ABD Büyükelçisi Henry Morgenthau ABD hükümeti içinde alarm zilini çaldı ve Osmanlı liderlerine karşı durdu. Onunki gibi çabalar sayesinde Meds Yeghern (Büyük Felaket) gerçeği ortaya çıktı ve ilk BM İnsan Hakları Sözleşmesi'nin oluşturulmasına katkı sağlayan Raphael Lemkin gibi insan hakları savunucularının sonraki çalışmalarına etkide bulundu."
"Korkunç katliam bağlamında Amerikan ve Ermeni halklarının ortak insanlık bağıyla bir araya geldiğini" dile getiren Obama, sıradan Amerikalıların acı çeken Ermeni çocuklarını desteklemek için milyonlarca dolar topladığını, ABD Kongresi'nin Yakın Doğu İlkyardım örgütünün kurulmasını sağladığını bildirdi.
"Binlerce Ermeni mültecinin ABD’de yeni hayata başlayarak, güçlü ve canlı bir toplum oluşturduklarını, Amerikan toplumunun sütunları haline geldiklerini" kaydeden Obama, "Ermenilerin işadamları, doktorlar, akademisyenler, sanatçılar ve sporcular olarak büyük mertebelere ulaşıp, Amerika’ya ölçülemez katkılar yaptıklarını" bildirdi.
Bu 100. yıl dönümünün “önemli bir an” olduğunu belirten Obama, bugünün, “tarihsel anmanın ve geçmişle hesaplaşmaya dönük zor ama gerekli çalışmaların önemi üzerinde derinlemesine düşünmeye yönelttiğini” kaydetti.
“GERÇEKLERİN TAM, SAMİMİ VE ADİL KABULÜ HEPİMİZİN ÇIKARINA”
Obama, 1915 yılı olaylarına dair görüşlerini düzenli olarak ifade ettiğini ve görüşlerinin değişmediğini anlatarak, şöyle konuştu:
“Gerçeklerin tam, samimi ve adil kabulü hepimizin çıkarına. İnsanlar ve uluslar, geçmişlerin acılı unsurlarıyla hesaplaşarak ve kabul ederek, daha fazla güçlenir ve daha adil ve hoşgörülü gelecek inşa eder. Tarihin bu karanlık sayfasına ışık tutmaya çalışan Papa Franciscus, Türk ve Ermeni tarihçiler ile diğer birçokları tarafından görüşlerin ifade edilmesini memnuniyetle karşılıyoruz.”
"Bu önemli 100. yıl dönümde kaybedilenleri anmak için Ermeni halkıyla birlikte durduklarını” belirten Obama, “Acı çekenlerin unutulmayacağı sözünü veriyoruz ve kendimizi bu acılı mirastan ders almaya adıyoruz. Böylece gelecek nesiller onu tekrarlamayabilir” yorumunda bulundu.
ERMENİLERİN TEPKİSİNİ ÇEKTİ
Obama’nın 24 Nisan açıklaması, Ermeni diasporasının tepkisini çekti.
Amerika Ermeni Ulusal Komitesi (ANCA) Direktörü Aram Hamparian, yaptığı yazılı açıklamada, Obama’nın "soykırım" ile kelime oyunu oynadığını ve gerçeklerden kaçtığını öne sürdü.
Hamparian, "Obama’nın, Ankara’yı memnun etmek için yaptığı yanıltıcı girişiminin sadece Washington’ı izole edeceğini" iddia etti.
Obama, Ermenilerin 1915 olaylarının yıl dönümü olarak kabul ettikleri 24 Nisan ile ilgili açıklamasında, Ermenice "Büyük Felaket" anlamına gelen "Meds Yeghern" ifadesini kullanmıştı.
