Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi dahil çok sayıda kişi hakkında verilen idam cezalarına dünyadan tepki yağdı.
İsrail meclisi Knesset'teki Filistinli milletvekillerinden Mesud Gunayim, Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında verilen idam kararına ilişkin, "Dünyadaki tüm adalet ve demokrasi yanlılarının bu karara karşı harekete geçmesi lazım" dedi.
BM: İDAMLAR DURDURULSUN
BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, verilen idam kararları nedeniyle derin endişe duyduğunu bildirerek Mısır'a idam cezalarını uygulamama (moratoryum) çağrısında bulundu.
BM Genel Sekreterliği'nden yapılan açıklamada, Genel Sekreter'in, eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile yaklaşık 100 kişiye idam cezası verilmesinden derin endişe duyduğu belirtilerek, BM'nin her ne şart altında olursa olsun idam cezasına karşı olduğu kaydedildi.
Açıklamada, Genel Sekreter Ban'ın Mısır'a, "Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme İkinci İhtiyari Protokolü"nü onama ve idam cezalarının uygulanmaması (moratoryum) çağrısı yaptığı belirtildi.
Söz konusu protokolde, taraf ülkelerden idam cezalarının uygulamasını durdurmaları ve idam cezasının kaldırılması için her türlü önlemi almaları isteniyor.
Genel Sekreter Ban'ın Mısır'daki idam kararlarının etkileri konusunda da uyarıda bulunduğu kaydedilen açıklamada, Ban'ın "Kitlesel yargılamalar soncunda verilen idam cezalarının uzun dönemde Mısır'ın istikrarı üzerinde olumsuz etkileri olabilir" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, Ban'ın, çoğulculuk ve tüm seslerin duyulmasına verdiği önem vurgulanarak, Genel Sekreter'in Mısırlı yetkililere, temyiz sürecinde sanıklara yasaların tanıdığı hakların sağlanması ve adil bir şekilde yargılanmalarının garanti altına alınması çağrısı yaptığı ifade edildi.
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Birliği (AB), Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye idam cezası verilmesini "endişeli bir gelişme" olarak niteledi.
AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini tarafından yapılan yazılı açıklamada, "2011 yılındaki hapishaneden firara ilişkin toplu mahkemelerin sonucu olarak Mısır’da eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve beş yönetici hakkında verilen idam cezalarının bugün onaylanması endişe verici bir gelişmedir" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, Mursi’ye verilen idam cezasının "insan onurunun kabul edilemez bir şekilde ayaklar altına alınmasının bir göstergesi" olduğu kaydedilerek, "İdam cezası son derece acımasız olduğu gibi hiçbir caydırıcılığı da bulunmamaktadır" denildi.
AB'nin şartlar ne olursa olsun idam cezası verilmesine karşı olduğu vurgulanan açıklamada, bu tür cezaların temyiz sürecinde gözden geçirilmesinin beklenildiği belirtildi.
Mogherini, açıklamasında Mısır'daki idam cezasının uluslararası hukukun ihlali olduğuna dikkati çekerek, AB'nin Mısır yönetimini uluslararası sorumluluklarını tekrar yerine getirmeye çağırdığını vurguladı.
ABDBeyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, Mısır'da darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve Müslüman Kardeşler üyelerine verilen müebbet hapis ve idam cezalarıyla ilgili olarak, “Mursi ve diğer birçoklarına karşı siyasi motivasyon içeren bu karardan derin rahatsızlık duymaktayız. Özellikle de kitlesel dava ve mahkumiyet uygulamalarını kınıyoruz” dedi.
Earnest, günlük basın toplantısında, Mursi’ye idam kararı ve müebbet hapis cezası verildiğini hatırlattı.
“Mısır mahkemesinin, eski Cumhurbaşkanı Mursi ve diğer birçoklarına karşı siyasi motivasyon içeren kararından derin rahatsızlık duyuyoruz” ifadesini kullanan Earnest, Mursi’nin avukatının kararı temyize götürme niyetinde olduğunu anımsattı.
FRANSA
Fransa İnsan Hakları Ligi (LDH), Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile Müslüman Kardeşler üyelerine verilen müebbet hapis ve idam cezalarının kabul edilemez olduğunu bildirdi.
Yapılan açıklamada, bugün kamuoyuna duyurulan Mursi ve Müslüman Kardeşler üyelerine verilen cezaların "haksız" olduğu kaydedildi.
Açıklamada, kararların "tamamen kabul edilemez" olduğu vurgulandı.
ALMANYA
Yeşiller Partisi Milletvekili ve Mısır Sorumlusu Franziska Brantner, askeri darbe ile görevinden uzaklaştırılan Mısır’ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında verilen idam cezasının onanması sonrasında Almanya Başbakanı Angela Merkel'in "sesini yükseltmesini" istedi.
Brantner, "Karar sayesinde Mısır'ın mevcut rejimi ülkedeki ve bölgedeki krizin üstesinden gelme şartlarını derinden yaralamıştır" ifadesini kullanarak, kararın özünde ulusal uzlaşmanın sağlanmasını kuvvetlendirmesi gerekirken, kararın ulusal uzlaşmayı boğduğunu belirtti.
İNGİLTERE
İngiltere, Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında bugün verilen müebbet hapis ve idam cezalarından derin endişe duyduğunu bildirdi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan açıklama yapıldı. Açıklamada, "İngiliz hükümeti, Mursi ve 100'den fazla kişiye verilen idam cezasından derin endişe duymaktadır. Bu endişe, karar ilk açıklandığında da belirtilmiştir" denildi.
Bakanlık, bugün onanan cezalarla ilgili temyize gidileceğinden haberdar olduğunu belirttiği açıklamasında, "İngiltere, demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne dayanan daha istikrarlı bir Mısır'ı desteklemektedir. Bundan sonraki yasal süreçleri yakından takip etmeye devam edeceğiz" ifadesi kullanıldı.
ULUSLARARASI AF ÖRGÜTÜ
Uluslararası Af Örgütü, askeri darbe ile görevinden uzaklaştırılan Mısır’ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında idam cezası verilmesi kararını kınadı.
Uluslararası Af Örgütü İsveç Sözcüsü Elisabeth Löfgren, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Mursi ve arkadaşlarına verilen idam cezalarının onanmasını örgüt olarak kınadıklarını belirterek, "İdamların durdurulması için dünyanın dört bir tarafındaki bürolarımız kanalıyla etkili protestolar yapacağız'' dedi.
Dünyadaki bütün idam cezalarına karşı olduklarını kaydeden Löfgren, "Mursi'ye verilen ceza Mısır'daki adalet sisteminin tamamen çöktüğünü gösteriyor. Eğer dünya olarak Mursi'nin idam edilmesini önleyemezsek, Mısır felaketin eşiğine gelir'' ifadelerini kullandı.
Uluslararası Af Örgütü üyelerinin bulundukları ülkelerdeki Mısır büyükelçiliklerini arayarak kararı protesto ettiklerini ifade eden Löfgren, "Mısır adalet sisteminin Sisi'nin etkisinde olduğunu tespit ettik. Mursi'nin idam cezasının onanması tamamen siyasi bir karardır. Ve Sisi'nin isteği doğrultusunda yargıçlar karar verdi" değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası Af Örgütü, Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve 102 kişi hakkındaki idam kararının, "ülkedeki adalet sisteminin korkunç durumunu bir kez daha gözler önüne serdiğini" bildirdi.
Af Örgütü'nün Ortadoğu ve Kuzey Afrika Programından Sorumlu Direktör Yardımcısı Hassiba Hadj Sahraoui, "Bu korkunç karar ne yazık ki sürpriz değildir. Mısır adalet sisteminin ne kadar korkunç bir şekilde çöktüğünü bir kez daha göstermiştir" dedi. İdam cezası kararının intikam amaçlı alındığının ortada olduğunu ifade eden Sahraoui, "Muhammed Mursi ve yardımcıları serbest bırakılmalı ya da ölüm cezası tehdidi olmadan adil bir şekilde yeniden yargılanmalıdır" ifadesini kullandı.
Af Örgütü açıklamasında ayrıca, Mursi ve yardımcıları hakkındaki suçlamaların derhal düşürülmesi çağrısında bulundu.
PAKİSTAN
Pakistan Cemaat-i İslami Partisi Dış İlişkiler Sorumlusu Abdulgaffar Aziz, Mısır'da darbe ile görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi hakkında idam cezası verilmesine karşı, demokrasiye inanan tüm devletlerin bu karara şiddetle tepki göstermesi gerektiğini ifade etti.
Aziz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Mısır mahkemesinin kararının, Bangladeş Yüksek Mahkemesi'nin Cemaat-i İslami Partisi Genel Sekreteri Ali İhsan Mücahid'e verilen idam cezasını onaması ile aynı günde verildiğine dikkat çekerek, "İslam dünyasına karşı ciddi bir savaş olduğunu düşünüyoruz. Siyasal hareketlerimizin liderlerini yok etme girişimleri İslami düşüncenin yayılmasına karşı bir yok etme girişimidir" dedi.
Mısır halkının canlarını feda ederek yıllarca süren esaret rejiminden kendi çabaları ile kurtulmayı başardığını ancak daha sonra askeri darbe ile uluslararası komploya kurban gittiğini ifade eden Aziz, şunları söyledi:
"Mısır'ın seçilmiş cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'ye verilen idam cezası aslında bütün Mısır halkına ve demokrasi çabalarına verilmiş bir idam cezasıdır. Bu ceza, Mısır halkının iradesini tanımamaktır. Demokrasiye inanan tüm devletlerin bu karara şiddetle tepki göstermesi gerekir. Bu kararı şiddetle kınamakla birlikte kararın durdurulması için her şey yapılmalı, islam dünyası liderleri tek ses olarak Mursi'ye verilen idam cezasının uygulanmasının önüne geçmelidir."
ÜRDÜN
Ürdün Enformasyon Bakanı ve Hükümet Sözcüsü Mumammed el-Momeni, Mısır'da askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve darbe karşıtı sanıklara verilen idam cezalarını "Mısır'ın iç siyaseti" olarak nitelendirdi.
Momeni, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Mursi'ye verilen idam cezası, Mısır'ın iç siyasetidir" ifadesini kullandı.
Öte yandan, İslami siyasal hareketler uzmanı yazar Muhammed er-Rummani Mursi'ye ve darbe karşıtlarına verilen idam cezasının insan haklarına aykırı olduğunu belirterek, "İdam kararlarının, insan haklarıyla demokrasiyle ve bağımsız yargıyla uyuştuğunu düşünenlerin varlığına inanmıyorum" dedi.
Mısır'da bağımsız yargıdan bahsetmenin mümkün olmadığını söyleyen Rummani, "Faşist rejim, yargıyı, medyayı ve tüm otoriter rejim araçlarını, İhvan'a ve tüm muhalefete karşı kullanıyor" diye konuştu.
Uluslararası Hukuk Uzmanı Leys Nasravani de idam kararlarının geçen yıl Mısır halkı tarfından kabul edilen kanunlar çerçevesinde alındığını ancak bu kararların sadece bağımsız yargı tarafından alınması gerektiğini vurguladı.
Nasravani, bağımsız yargının, Mursi ve diğer darbe karşıtlarına kendini savunma hakkı vermesi gerektiğini söyleyerek, "Mursi ve darbe karşıtları, tekrar uluslararası hukuk standartlarına göre yargılanmalı" dedi.
DÜNYA MÜSLÜMAN ALİMLER BİRLİĞİ
Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Ali Karadaği, Mısır'da darbeyle görevinden uzaklaştırılan seçilen ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile Müslüman Kardeşler üyelerine verilen müebbet hapis ve idam cezalarını kınadıklarını açıkladı.
Karadaği, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "ülkelerinin en onurlu ve fedakar insanları" olarak nitelendirdiği Mursi ve Yusuf el-Kardavi gibi kişiler hakkında verilen idam kararlarının "siyasi ve tehlikeli" olduğunu vurguladı.
Mısır'da yargının siyasallaşmasının ve darbe rejiminin hayatın her alanında üstünlük kurmasının ciddi bir tehlikeye işaret ettiğine dikkati çeken Karadaği, "Mısır'ın onurlularının ve alimlerinin hedef alınması Mısır'a asla fayda sağlamaz, bilakis ülkedeki siyasi, toplumsal ve ekonomik kargaşayı arttırır, kişisel çıkarları için insanların arasına fitne sokanların işine yarar" diye konuştu.
Karadaği, verilen müebbet hapis ve idam cezalarını kınadıklarını sözlerine ekledi.
Öte yandan, Lübnan'ın güneyinde bulunan Sayda kenti Cemaat-i İslami Siyasi İşler Sorumlusu Bessam Hammud, Mursi hakkında verilen kararın "tehlikeli bir emsal teşkil ettiğini ve bu kararın ABD, Avrupa Birliği, batı ülkeleri ve insan hakları savunucularının söylemlerinin güvenilirliğini sınadığını" söyledi.
İNSAN HAKLARI İZLEME ÖRGÜTÜ
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), demokratik yollarla seçilmiş ilk cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) liderlerine yönelik idam kararını "siyasi ve haksız" olarak nitelendirdi.
Merkezi Londra'da bulunan HRW Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi Müdür Yardımcısı Nedim el-Huri, Mısır'da Mursi ve diğer sanıklar hakkında bugün verilen idam kararını AA muhabirine yaptığı açıklamada değerlendirerek, "Söz konusu karar, bazı güvenlik görevlilerinin tanıklıkları üzerine verildi. Kararın alınmasında herhangi bir yargılanmada mesnet teşkil edecek bireysel ya da şahsi sorumluluğa ilişkin delil bulunmamaktadır" dedi.
Örgüt olarak daha önce yargılamanın haksız olduğunu ve yenilenmesini talep ettiklerine işaret eden Huri, "Hükümlerin, Mursi ve İhvan üyeleri aleyhinde bir buçuk yıldan bu yana verilen siyasi suçlama ve iddiaların devamı niteliğinde olduğunu düşünüyorum. İdam kararı, haksız ve siyasidir. Adil yargılanma için uluslararası normlara uygun şekilde mahkemenin yenilenmesi yönündeki talebimizi tekrarlıyoruz" diye konuştu.
Huri, örgütün de konuya ilişkin açıklama yapacağını belirtti.
